استقبال پایین جوانان از اهدای خون، زنگ خطر است / خطر جمع آوری پلاسما به ازای پرداخت پول

باشگاه خبرنگاران جوان – مصطفی جمالی، مدیرعامل سازمان انتقال خون در نشست خبری به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.

شاخص اهدای خون در ایران چقدر است؟

از هر هزار نفر، ٣۵ نفر اهدای خون می کنند. اکنون در ایران این عدد ٢٣ یا ٢۴ بوده و مشکل ما در زمینه اهدای خون مربوط به بانوان است. ما نیمی از جمعیت اهداکننده خون را از دست داده ایم و اهدای خون در بانوان زیر ۵ درصد است. بیشتر اهداکنندگان مستمر، خون اهدا می‌کنند.

استقبال جوانان از اهدای خون پایین آمده است و این زنگ خطر محسوب می‌شود؛ زیرا با افزایش سن و از ۶۵ سالگی افراد نمی‌توانند خون اهدا کنند. اگر جوانان پای کار نیایند، چند سال بعد دچار مشکل خواهیم شد و باید به کمک اصحاب رسانه و جوانان میزان اهدای خون را بالا ببریم.

در شهر زابل عدد اهدای خون ۶٠ در هر هزار است. مهمترین رکن انتقال خون، اهداکنندگان هستند. تکریم اهداکنندگان وظایف سازمان انتقال خون است و به دلیل مشکلات مالی حتی نمی‌توانیم یک پذیرایی ساده از اهداکنندگان خون داشته باشیم.

به دلیل این که جمعیت به سمت پیری رفته است و تخت‌های بیمارستانی بیشتر شده اند، نیاز به خون افزایش، اما اهدای خون کاهش داشته است. برای افزایش اهدای خون نیاز به حمایت داریم.

در زمینه تجهیزات پزشکی انتقال خون و آزمایش‌های پیشرفته چه وضعیتی داریم؟

ما در خدمات تخصصی انتقال خون مشکل داریم. آزمایشگاه‌های تخصصی در دنیا آزمایش‌های پیشرفته خون را انجام می‌دهند و ما نتوانسته ایم آزمایشگاه مرجع در حد جهانی را توسعه دهیم. از طرفی برخی نقایص وجود دارند که باید آن‌ها را برطرف کنیم.

تست HLA برای پیوند مغز استخوان مورد استفاده قرار می‌گیرد و عده بسیاری از هموطنان به ویژه کودکان سرطانی به دلیل نبود بانک HLA مناسب، جان خود را از دست می‌دهند. ما برنامه داریم در سال آینده ظرفیت تست را به ٢٠ هزار برسانیم.

سازمان انتقال خون با کمبود نیرو مواجه بوده، آیا این کمبود نیرو برطرف شده است؟

ما به دلیل مشکل استخدام دچار چالش شده ایم. خون رباط کریم، بهارستان، شهریار و فیروزکوه از مرکز خون وصال تهران تامین می‌شود و ما فقط یک محل ذخیره خون در مرکز خون وصال داریم. مقرر شد تا یک پایگاه انتقال خون دیگر احداث کنیم. در شمال شرق تهران به کمک یک خیر بنا داریم پایگاه انتقال خون تاسیس کنیم. اگر ٢ هزار نیرو در سازمان انتقال خون جذب شوند، ما می‌توانیم به خوبی خدمت رسانی کنیم.

سیاست سازمان انتقال خون در جمع آوری پلاسما چگونه است؟

این که ما در سازمان انتقال خون پلاسما فرزیس جمع آوری کرده ایم، اشتباه بود. ما کمبود پرسنل داریم و با وجود این کمبود نباید وقت خود را روی پلاسما فرزیس بگذارند. اگر نیرو تامین شود ما در تامین پلاسما فرزیس هم ورود خواهیم کرد.

با پرداخت پول برای دریافت پلاسما به افراد موافق هستید؟

در اغلب کشور‌ها مبلغی برای هزینه رفت و آمد پرداخت می‌کنند؛ اما در کشور ما پرداخت پول به ازای پلاسما بعد منفی پیدا کرده است. در رسانه‌ها مطرح شد که هزینه دریافت پلاسما از یارانه بیشتر است و می‌توان با آن کباب خرید و این‌ها زیبنده نیستند.

باید توجه داشت ممکن است برخی به خاطر دریافت پول در هنگام دریافت پلاسمایشان پنهان کاری کنند. البته ٩٩ درصد مردم ما صداقت را سرلوحه قرار می‌دهند. ممکن است فردی اعتیاد داشته باشد و به خاطر دریافت ٩٠ هزار تومان اعتیاد خود را پنهان کند. ما نگران هستیم. بخش خصوصی باید در تبلیغات مراقبت کند. ممکن است افراد در دراز مدت دچار چالش شوند. نظارت و اعطای مجوز دریافت پلاسما به بخش خصوصی به عهده سازمان غذا و دارو است و نظارت‌ به خوبی انجام می‌شود.

بخش خصوصی باید حمایت شود؛ اما باید استاندارد‌ها را رعایت کنند. نباید به گونه‌ای باشد که بخش خصوصی به اهدای خون ضربه بزند و اهداکنندگان خون هم توقع پول داشته باشند؛ زیرا در همه دنیا اهدای خون رایگان است. به عنوان مثال یکی از مراکز جمع آوری پلاسما هم جوار مرکز انتقال خون استان تهران بوده و ممکن است این موضوع پرداخت پول آسیب‌هایی داشته باشد.

پرونده پالایشگاه پلاسما به مرحله کیفری رسید

پرونده پالایشگاه پلاسما به کجا رسید؟

بحث پالایشگاه پلاسما چند جانبه است و به وزارت بهداشت، رسانه‌ها و دستگاه‌های نظارتی باز می‌گردد. مقرر شده بود که پالایشگاه پلاسما، کشور را برای تولید دارو‌های مشتق از پلاسما خودکفا کند؛ اما بخش خصوصی موفق نبوده و پرونده حقوقی و کیفری شده است.

کمبود خون در کشور داریم

وضعیت ذخایر خونی در کشور چگونه است؟

ما با کمبود خون مواجه هستیم هر چند که بحران نداریم؛ اما به دلیل شیوع کرونا و کاهش اهدای خون شاید اگر ١٠ تا ٢٠ درصد ذخایر خونی ما بیشتر بود، وضعیت بهتری داشتیم. اکنون ذخایر ما ۵ تا ۶ روز و در وضعیت قابل قبول است، اما ایده آل نیست. در روز‌های اخیر با کمبود خون در سیستان و بلوچستان و هرمزگان مواجه بودیم. ذخایر خونی در سیستان و بلوچستان زیر ٣ بود.