چسبندگی بعد از سوختگی و زخم (دفورمیته کنتراکچر)

دفورمیته کنتراکچر یا چسبندگی بعد از سوختگی یا زخم نتیجه سفتی یا انقباض بافت های پیوندی بدن شماست که در موارد زیر اتفاق می افتد:

• عضلات
• تاندون ها
• رباط ها
• پوست

به علاوه شما می توانید دفورمیته یا تغییرشکل را در کپسول های مفصلی هم تجربه کنید.

کپسول مفصلی یک بافت پیوندی متراکم و فیبری است که مفصل و استخوان های مجاور آن را در عمیق ترین و داخلی ترین سطح تثبیت می کند.

علائم دفورمیته کنتراکچر

دفورمیته کنتراکچر حرکات نرمال را محدود می کند و زمانی ایجاد می شود که بافت های همبند انعطاف پذیری خود را از دست می دهند؛

یعنی دامنه حرکتی شما محدود می شود. شاید در انجام حرکات زیر مشکل داشته باشید:

• حرکت دادن دست ها
• درازکردن پاها
• صاف کردن انگشتان دست
• کشش بخش دیگری از بدن

انقباضات می تواند در بخش های مختلف بدن اتفاق افتد؛ از جمله:

ماهیچه ها

انقباض ماهیچه شامل کوتاه و سفت شده عضلات است.

مفاصل

اگر کنتراکچر یا انقباض در کپسول مفصلی یعنی جایی که دو یا چند استخوان به هم وصل می شوند اتفاق افتد، دامنه حرکتی آن قسمت از بدن محدود خواهد شد.

پوست

انقباض پوست در محل جراح، سوختگی یا جراحی قبلی اتفاق می افتد و باعث محدودیت حرکت آن قسمت بدن می شود.

کاهش توانایی حرکت قسمتی از بدن نشانه اصلی دفورمیته کنتراکچر است. بسته به محل و علت مشکل ممکن است درد هم داشته باشید.

علل شایع دفورمیته کنتراکچر

عدم تحرک و زخم ناشی از آسیب یا سوختگی شایع ترین علت کنتراکچر است.

افرادی که به دلیل بیماری های دیگر قادر به حرکت نیستند، بیشتر در معرض ابتلا به دفورمیته هستند.

مثلا مبتلایان به استئوآرتریت یا آرتریت استخوانی(OA) یا آرتریت روماتوئید(RA) اغلب دچار انقباض می شوند.

چون این افراد عضلات و مفاصل خود را در دامنه حرکتی نرمال حرکت نمی دهند، این بافت ها کاندید اصلی انقباض و سفت شدن هستند.

برای مثال انقباضات مفصلی در بیمارانی که از بخش مراقبت های ویژه ترخیص یا پس از بستری طولانی در بیمارستان ترخیص می شوند، شایع است.

به علاوه در افرادی که دچار سکته مغزی و فلج ناشی از آن شده اند، بسیار رایج است.

علل دیگر شامل بیماری هایی است که ارثی هستند یا در دوران کودکی ایجاد می شوند، مانند:

دیستروفی عضلانی

مبتلایان به این بیماری اغلب گرفتگی عضلات را تجربه می کنند زیرا ماهیچه های بسیار ضعیف، توانایی حرکتی آنان را مختل می سازد.

فلج مغزی(CP)

این بیماری باعث سفت شدن عضلات و محدودیت حرکت می شود.

بیماری های سیستم عصبی مرکزی.

این موارد شامل فلج مغزی، مولتیپل اسکلروزیس(MS) یا پارکینسون است.

بیماری های التهابی

ابتلا به آرتریت روماتوئید(RA) شما را بیشتر در معرض دفورمیته کنتراکچر قرار می دهد.

چه موقت باید کمک گرفت؟

در صورت سوختگی یا آسیب دیدگی بلافاصل به دنبال کمک پزشکی باشید.

اگر توانایی شما در حرکت دادن قسمت آسیب دیده بدن به طور ناگهانی محدود شد، حتما با پزشک خود تماس بگیرید.

به دنبال درمان بیماری های مزمن و بیماری های زمینه ای مانند آرتریت روماتوئید باشید. درمان می تواند به کاهش یا جلوگیری از علائم کمک کند.

تشخیص و درمان

معاینه پزشکی

ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما علاوه بر معاینه فیزیکی، سابقه پزشکی تان را بررسی می کند.

برای توضیح دادن علائم آماده باشید. پزشک احتمالا در مورد موارد زیر سوال خواهد کرد:

• محل خاص مشکل شما
• شدت علائم
• میزان تحرک فعلی
• چه مدت در آن قسمت خاص دچار محدودیت حرکتی بوده اید؟
• ممکن است پزشک برای تشخیص بیماری تصویربرداری با اشعه ایکس یا آزمایشات دیگری را تجویز کند.

فیزیوتراپی/ کاردرمانی

فیزیوتراپی و کاردرمانی دو درمان رایج برای انقباضات هستند.

این متد به افزایش دامنه حرکتی و تقویت عضلات شما کمک می کنند.

برای دستیابی به بهترین نتیجه باید جلسات فیزیوتراپی را به طور منظم دنبال کنید.

فیزیوتراپیست و کاردرمانگر شما می تواند به شما نشان دهد که باید چه کاری در خانه انجام دهید.

وی هم چنین می تواند برای بهبود تحرک شما درمان عملی پیشنهاد دهد.

تجهیزات و دستگاه ها

شاید لازم باشد از گچ یا آتل استفاده کنید تا به کشیدگی بافت های نزدیک محل آسیب دیده کمک کنید.

ممکن است از دستگاه حرکت غیرفعال پیوسته(CPM) برای ادامه حرکت قسمت های آسیب دیده بدن استفاده شود.

دارو

احتمال دارد پزشک برای کاهش التهاب و درد  دارو تجویز کند.

برای مبتلایان به فلج مغزی، گاهی سم بوتولیسم(بوتاکس)به درون عضله تزریق می شود تا تنش را کاهش داده و اسپاسم را به حداقل برساند.

جراحی

شاید برای بلندشدن ماهیچه یا ترمیم رباط ها، تاندون ها یا استخوان های اسیب دیده در تصادف نیازبه جراحی باشد.

برای مثال ممکن است پرشک شما رباط زانو را ترمیم کند تا بتوانید در طولانی مدت دامنه حرکتی کامل خود را بازیابید.

در هنگام تعویض مفصل به دلیل آرتروز، انقباضات آزاد می شوند.

عواقب تاخیر در درمان

تاخیر یا قطع درمان بازیابی دامنه حرکتی را دشوار یا غیرممکن می سازد.

عضلات ، مفاصل و پوست سفت باعث می شود در انجام کارهای روزمره داخل خانه و محل کار اختلال ایجاد شود.

برای مبتلایان به بیماری هایی مانند فلج مغزی، آتروفی عضلانی و مولتیپل اسکلروزیس، مراقبت های مداوم پزشکی برای حداکثرسازی گزینه های درمانی موجود و مزایای آن ها توصیه می شود.

اگر برای مدت طولانی در بیمارستان بوده اید یا زخمی شده اید، حتما باید در مورد هرگونه سفتی یا از دست دادن حرکت با پزشک خود صحبت کنید.

پیشگیری از دفورمیته کنتراکچر

تمرین منظم و سبک زندگی فعال می تواند مانع سفتی عضلات و مفاصل شود.

از پزشک، کاردرمانگر یا فیزیوتراپیست خود در مورد بهترین برنامه ورزشی سوال کنید.

هنگام انجام ورزش یا برداشتن اجسام سنگین، برای جلوگیری از آسیب احتیاط کنید.

اگر صدمه دیده اید، فورا به پزشک مراجعه کنید.

برای پیشگیری از انقباض توصیه های درمانی پزشک خود را به دقت دنبال کنید.

فیزیوتراپی، کاردرمانی و دستگاه هایی که به طور غیرفعال مفاصل شما را حرکت می دهند می توانند از بروز سفتی در قسمت های مشکل دار جلوگیری کنند.

دفورمیته کنتراکچر یا کنتراکچر عضلانی نتیجه سفتی یا انقباض بافت های پیوندی بدن شماست که در موارد زیر اتفاق می افتد:

• عضلات
• تاندون ها
• رباط ها
• پوست

به علاوه شما می توانید دفورمیته یا تغییرشکل را در کپسول های مفصلی هم تجربه کنید.

کپسول مفصلی یک بافت پیوندی متراکم و فیبری است که مفصل و استخوان های مجاور آن را در عمیق ترین و داخلی ترین سطح تثبیت می کند.

علائم دفورمیته کنتراکچر

دفورمیته کنتراکچر حرکات نرمال را محدود می کند و زمانی ایجاد می شود که بافت های همبند انعطاف پذیری خود را از دست می دهند؛

یعنی دامنه حرکتی شما محدود می شود. شاید در انجام حرکات زیر مشکل داشته باشید:

• حرکت دادن دست ها
• درازکردن پاها
• صاف کردن انگشتان دست
• کشش بخش دیگری از بدن

انقباضات می تواند در بخش های مختلف بدن اتفاق افتد؛ از جمله:

ماهیچه ها

انقباض ماهیچه شامل کوتاه و سفت شده عضلات است.

مفاصل

اگر کنتراکچر یا انقباض در کپسول مفصلی یعنی جایی که دو یا چند استخوان به هم وصل می شوند اتفاق افتد، دامنه حرکتی آن قسمت از بدن محدود خواهد شد.

پوست

انقباض پوست در محل جراحی، سوختگی یا جراحی قبلی اتفاق می افتد و باعث محدودیت حرکت آن قسمت بدن می شود.

کاهش توانایی حرکت قسمتی از بدن نشانه اصلی دفورمیته کنتراکچر است. بسته به محل و علت مشکل ممکن است درد هم داشته باشید.

علل شایع دفورمیته کنتراکچر

عدم تحرک و زخم ناشی از آسیب یا سوختگی شایع ترین علت کنتراکچر است.

افرادی که به دلیل بیماری های دیگر قادر به حرکت نیستند، بیشتر در معرض ابتلا به دفورمیته هستند.

مثلا مبتلایان به استئوآرتریت یا آرتریت استخوانی(OA) یا آرتریت روماتوئید(RA) اغلب دچار انقباض می شوند.

چون این افراد عضلات و مفاصل خود را در دامنه حرکتی نرمال حرکت نمی دهند، این بافت ها کاندید اصلی انقباض و سفت شدن هستند.

برای مثال انقباضات مفصلی در بیمارانی که از بخش مراقبت های ویژه ترخیص یا پس از بستری طولانی در بیمارستان ترخیص می شوند، شایع است.

به علاوه در افرادی که دچار سکته مغزی و فلج ناشی از آن شده اند، بسیار رایج است.

علل دیگر شامل بیماری هایی است که ارثی هستند یا در دوران کودکی ایجاد می شوند، مانند:

دیستروفی عضلانی

مبتلایان به این بیماری اغلب گرفتگی عضلات را تجربه می کنند زیرا ماهیچه های بسیار ضعیف، توانایی حرکتی آنان را مختل می سازد.

فلج مغزی(CP)

این بیماری باعث سفت شدن عضلات و محدودیت حرکت می شود.

بیماری های سیستم عصبی مرکزی.

این موارد شامل فلج مغزی، مولتیپل اسکلروزیس(MS) یا پارکینسون است.

بیماری های التهابی

ابتلا به آرتریت روماتوئید(RA) شما را بیشتر در معرض دفورمیته کنتراکچر قرار می دهد.

چه موقت باید کمک گرفت؟

در صورت سوختگی یا آسیب دیدگی بلافاصل به دنبال کمک پزشکی باشید.

اگر توانایی شما در حرکت دادن قسمت آسیب دیده بدن به طور ناگهانی محدود شد، حتما با پزشک خود تماس بگیرید.

به دنبال درمان بیماری های مزمن و بیماری های زمینه ای مانند آرتریت روماتوئید باشید. درمان می تواند به کاهش یا جلوگیری از علائم کمک کند.

تشخیص و درمان

معاینه پزشکی

ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما علاوه بر معاینه فیزیکی، سابقه پزشکی تان را بررسی می کند.

برای توضیح دادن علائم آماده باشید. پزشک احتمالا در مورد موارد زیر سوال خواهد کرد:

• محل خاص مشکل شما
• شدت علائم
• میزان تحرک فعلی
• چه مدت در آن قسمت خاص دچار محدودیت حرکتی بوده اید؟
• ممکن است پزشک برای تشخیص بیماری تصویربرداری با اشعه ایکس یا آزمایشات دیگری را تجویز کند.

فیزیوتراپی/ کاردرمانی

فیزیوتراپی و کاردرمانی دو درمان رایج برای انقباضات هستند.

این متد به افزایش دامنه حرکتی و تقویت عضلات شما کمک می کنند.

برای دستیابی به بهترین نتیجه باید جلسات فیزیوتراپی را به طور منظم دنبال کنید.

فیزیوتراپیست و کاردرمانگر شما می تواند به شما نشان دهد که باید چه کاری در خانه انجام دهید.

وی هم چنین می تواند برای بهبود تحرک شما درمان عملی پیشنهاد دهد.

تجهیزات و دستگاه ها

شاید لازم باشد از گچ یا آتل استفاده کنید تا به کشیدگی بافت های نزدیک محل آسیب دیده کمک کنید.

ممکن است از دستگاه حرکت غیرفعال پیوسته(CPM) برای ادامه حرکت قسمت های آسیب دیده بدن استفاده شود.

دارو

احتمال دارد پزشک برای کاهش التهاب و درد  دارو تجویز کند.

برای مبتلایان به فلج مغزی، گاهی سم بوتولیسم(بوتاکس)به درون عضله تزریق می شود تا تنش را کاهش داده و اسپاسم را به حداقل برساند.

جراحی

شاید برای بلندشدن ماهیچه یا ترمیم رباط ها، تاندون ها یا استخوان های اسیب دیده در تصادف نیازبه جراحی باشد.

برای مثال ممکن است پرشک شما رباط زانو را ترمیم کند تا بتوانید در طولانی مدت دامنه حرکتی کامل خود را بازیابید.

در هنگام تعویض مفصل به دلیل آرتروز، انقباضات آزاد می شوند.

عواقب تاخیر در درمان

تاخیر یا قطع درمان بازیابی دامنه حرکتی را دشوار یا غیرممکن می سازد.

عضلات ، مفاصل و پوست سفت باعث می شود در انجام کارهای روزمره داخل خانه و محل کار اختلال ایجاد شود.

برای مبتلایان به بیماری هایی مانند فلج مغزی، آتروفی عضلانی و مولتیپل اسکلروزیس، مراقبت های مداوم پزشکی برای حداکثرسازی گزینه های درمانی موجود و مزایای آن ها توصیه می شود.

اگر برای مدت طولانی در بیمارستان بوده اید یا زخمی شده اید، حتما باید در مورد هرگونه سفتی یا از دست دادن حرکت با پزشک خود صحبت کنید.

پیشگیری از دفورمیته کنتراکچر

تمرین منظم و سبک زندگی فعال می تواند مانع سفتی عضلات و مفاصل شود.

از پزشک، کاردرمانگر یا فیزیوتراپیست خود در مورد بهترین برنامه ورزشی سوال کنید.

هنگام انجام ورزش یا برداشتن اجسام سنگین، برای جلوگیری از آسیب احتیاط کنید.

اگر صدمه دیده اید، فورا به پزشک مراجعه کنید.

برای پیشگیری از انقباض توصیه های درمانی پزشک خود را به دقت دنبال کنید.

فیزیوتراپی، کاردرمانی و دستگاه هایی که به طور غیرفعال مفاصل شما را حرکت می دهند می توانند از بروز سفتی در قسمت های مشکل دار جلوگیری کنند.

منبع : کلینیک جراحی سوختگی دکتر احمدآبادی