آرتروز زانو چیست ؟
براساس بررسی های انجام شده در سال ۲۰۱۷ میلادی بیش از ۳۰۰ میلیون مورد آرتروز مفصل ران و زانو در سراسر جهان گزارش شده است.
استئوآرتریت یا آرتروز مفصل زانو که معمولا تحت عنوان فرسودگی و پارگی مفصل نیز از آن یاد می شود،
وضعیتی است که در آن ضربه گیر طبیعی بین مفاصل – غضروف از بین می رود ؛ زمانیکه این اتفاق می افتد به دلیل کاهش خاصیت جذب ضربه ای غضروف ، استخوان های مفاصل از نزدیک به هم ساییده می شوند و این مالش و ساییدگی موجب درد ، تورم ، سفتی ، کاهش توانایی حرکت و گاهی تشکیل زواید استخوانی می شود .
چه کسانی به آرتروز زانو دچار می شوند ؟
آرتروز زانو شایع ترین نوع آتروز بشمار می رود . اگرچه ممکن است این بیماری حتی در جوانان نیز دیده شود ، احتمال ابتلا به آرتروز در سنین بالای 45 سالگی افزایش می یابد و زنان بیش از مردان مستعد ابتلا به این بیماری هستند .
چه عواملی باعث بروز آرتروز زانو می شود ؟
سن شایع ترین علت آرتروز است و تقریبا همه ما سرانجام به درجه ای از آرتروز دچار خواهیم شد . با این حال ریسک فاکتورهای متعددی خطر ابتلا به آرتروز را در سنین پایین تر تشدید می کنند .
سن
با افزایش سن توانایی بهبود و بازیابی غضروف کم تر می شود .
وزن
وزن شما فشار زیادی روی مفاصل بویژه مفاصل زانو وارد می کند .با هر یک پوند اضافه وزن ، 4-3 پوند فشار بیشتر به زانوها وارد می شود .
وراثت
این امر شامل جهش های ژنتیکی است که فرد را بیش از سایرین مستعد ابتلا به آرتروز می سازد . به علاوه می تواند به علت ناهنجاری های ارثی در شکل استخوان های اطراف مفصل زانو باشد .
جنسیت
زنان 55 ساله وبیشتر بیش از دیگران در معرض ابتلا به آرتروز قرار دارند.
صدمات ناشی از فشار مکرر
معمولا این صدمات ناشی از شغل افراد است
کسانی که مشاغل خاصی دارند و باید فعالیت زیادی داشته باشند فشار بیشتری به مفاصل خود وارد می کنند ؛ زانو زدن ، چمباته زدن یا بلند کردن وزنه های سنگین(55 پوند یا بیشتر) به دلیل فشار مداوم به مفصل ، احتمال ابتلا را افزایش می دهد.
فعالیت های ورزشی .
ورزشکاران رشته های فوتبال ، تنیس یا دوی استقامت احتمالا بیش از دیگران در معرض ابتلا به آرتروز مفصل زانو قرار دارند ؛ لذا این افراد باید برای جلوگیری از آسیب دیدگی احتیاط کنند .
البته شایان ذکر است که تمرینات ورزشی منظم علاوه بر تقویت مفاصل ریسک آرتروز را نیز کاهش می دهد . در حقیقت ، عضلا ضعیف اطراف زانو می توانند باعث بروز آرتروز شوند .
آرتروز زانو چه علایمی دارد ؟
علایم آرتروز زانو عبارتند از :
- دردی که در هنگام فعالیت افزایش و در زمان استراحت کاهش می یابد .
- تورم
- احساس گرما در مفصل
- سفتی زانو به ویژه در هنگام صبح و زمانی که برای مدتی نشسته باشید .
- کاهش تحرک زانو نشستن روی صندلی اتومبیل ، بالا رفتن ازپله ها یا پایده روی را دشوار می سازد .
- شنیدن صدای سایش یا غژغژ در هنگام حرکت
- بدشکلی های زانو
آرتروز زانو چگونه تشخیص داده می شود ؟
تشخیص آرتروز زانو با معاینه فیزیکی توسط پزشک آغاز می شود .
دکتر پس از بررسی سابقه پزشکی ، به علایم بیماری توجه می کند .
حتما باید مواردی که درد شما را بدتر یا بهتر می کنند به دکتر بگویید تا تشخیص درستی انجام شود .
اگر فرد دیگری در خانواده تان به این بیماری مبتلاست باید با پزشک در میان بگذارید .
ممکن است پزشک معالج شما آزمایشات دیگری را نیز تجویز کند مانند :
آزمایش رادیوگرافی با پرتو ایکس که آسیب دیدگی های استخوان و مفصل و همچنین وجود زواید استخوانی را مشخص می سازد .
اسکن تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
آرتروز زانو چگونه درمان می شود ؟
هدف اصلی درمان آرتروز زانو تسکین درد و بهبود انجام حرکات است . به طور معمول برنامه درمانی ترکیبی از موارد ذیل است :
کاهش وزن
کاهش وزن حتی به مقدار اندک ، در صورت لزوم می تواند درد ناشی از آرتروز به طور قابل ملاحظه ای کاهش دهد .
ورزش
تقویت عضلات اطراف زانو باعث ثبات بیشتر مفصل و کاهش درد می شود . تمرینات کششی به حفظ تحرک و انعطاف پذیری مفصل کمک می کند .
داروهای مسکن و ضد التهاب .
این مورد شامل داروهای بدون نسخه ای مانند استامینوفن (تیلنول) ، ایبوپروفن (Advilو Motrin) ، ناپروکسن سدیم (Aleve) است.
هرگز بدون تجویز پزشک داروهای بدون نسخه را بیش از ده روز مصرف نکنید . مصرف طولانی این داورها احتمال عوارض جانبی را افزایش می دهد . اگر داروهای بدون نسخه درد شما را تسکین ندهد ، ممکن است پزشک داروهای ضد التهابی یا داروهای دیگری را تجویز کند.
تزریق کورتیکواستروئیدها یا اسید هیالورونیک به زانو
استروئیدها داروهای ضد التهابی قدرتمندی هستند.هیالورنیک اسید به طور طبیعی به عنوان نوعی مایع روان کننده در مفاصل شما وجود دارد .
روش های درمانی جایگزین
کرم های موضعی با کپسایسین ، طب سوزنی یا مکمل هایی نظیر گلوکزامین وکندرویتین یا SAMe ازجمله روش های درمانی که می توانند موثر باشند .
استفاده از تجهیزاتی مانند بریس
به طور کلی بریس های دو نوع اند ؛ بریس های فاقد بار که باری را از روی زانوی مبتلا به آرتروز برمی دارند و بریس های پشتیبان که کل زانو را پشتیبانی می کنند .
فیزیوتراپی و کاردرمانی
چنانچه با فعالیت های روزمره مشکل دارید ، کاردرمانی و فیزیوتراپی می توانند گزینه مناسبی باشند . متخصصان فیزیوتراپی به شما آموزش می دهند که چطور عضلات را تقویت نموده و انعطاف پذیری مفاصل را افزایش دهید . با کمک متخصصین کاردرمانی یاد می گیرید چگونه بادرد کم تری فعالیت های روزمره و منظم خود را انجام دهید . زمانیکه سایر درمان ها موثر نباشند ، باید به جراحی فکر کرد .
سوالات متداول آرتروز زانو
غذاهایی فرآوری شده . از مصرف غذاهای فرآوری شده مانند محصولات و وعده های غذایی آماده مصرف یا اسنک خودداری کنید .
اسیدهای چرب امگا 6
شکر و جایگزین های خاص قند
گوشت قرمز و غذاهای سرخ شده
کربوهیدرات های اصلاح شده
پنیر و لبنیات پرچرب
الکل
فعالیت بیش از حد یا ضربه به مفصل شایع ترین محرک شعله ور شدن درد آرتروز است . زواید استخوانی ، حرکات تکراری ، هوای سرد ، تغییر فشار بارومتری و عفونت یا افزایش وزن از دیگر عوامل دردآورند .
تمرینات کم فشار مانند دوچرخه ثابت و خوابیده ، دستگاه پله نوردی یا اسکی واره یا ورزش در آب می تواند به کاهش فشار مفصل زانو کمک کنند .
مفصل را گرم نگه دارید . گرما می تواند کمفاصل و ماهیچه های شما را ریلکس کرده و دردتان را تسکین دهد .
بهترین داروهای بدون نسخه استامینوفن (تیلنول و سایر برندها) و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی ( NSAIs ) هستند ؛ آسپرین ، ایبوپروفن و ناپروکسن از جمله داروهای ضدالتهاب بشمار می روند .
گرما عضلات را شل کرده و به روانکاری مفصل کمک می کند . می توان برای تسکین درد و کاهش سفتی مفاصل و عضلات از گرمادرمانی استفاده کرد .
زمانی که روی مفصل زانو یا اطراف آن مایع اضافی جمع می شود ، ورم می کند. پزشکان این مساله را افیوژن می نامند و بعضی از افراد به آن آب آوردن زانو می گویند. گاهی تورم و درد ناشی از این مساله با چند درمان خانگی برطرف می شود و گاهی نیز باید به پزشک مراجعه کنید .
برای جلوگیری از درد یا آسیب دیدگی زانو به این موارد توجه کنید :
وزن خود را در محدود نرمال نگه دارید .
کفش مناسب و بادوام بپوشید .
عضلات ساق ، ران ، لگن و عضلات اصلی را قوی نگه دارید .
با تمرینات کششی آرام و منظم ، عضلاتی که از زانو حمایت می کنند را تقویت کنید .
نظرات کاربران