به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، سی‌و‌یکم اردیبهشت ماه هر سال به عنوان روز ملی اهدای عضو نامگذاری شده است؛ تاریخچه این نامگذاری به زمانی بازمی‌گردد که در 31 اردیبهشت 1368، اولین فتوای مجاز بودن پیوند از اعضای افراد مرگ مغزی از سوی امام خمینی(ره) صادر شد که یکی از بزرگترین نقاط عطف تاریخ نظام سلامت به شمار می‌رود، زیرا تا پیش از این فتوا، افرادی که نیازمند پیوند عضو بودند باید چندین هزار دلار هزینه می‌کردند تا پس از اعزام به کشورهای خارجی، تحت عمل جراحی پیوند قرار بگیرند، در حالی که در سال‌های اخیر و با خودکفایی ایران در پیوند اعضا، بیش از 70 هزار نفر از بیماران نیازمند پیوند، دوباره به زندگی بازگشتند و حدود 250 هزار میلیارد تومان ارز در کشور ذخیره شده است.
به مناسبت این روز با دکتر کتایون نجفی‌زاده؛ مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان گفت‌وگو کردیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
تسنیم: کدام بیماران کاندید پیوند عضو می‌شوند؟
وقتی دچار مشکلی در یکی از ارگان‌های حیاتی بدن می‌شویم این مشکل گاهی با درمان و دارو برطرف می‌شود اما گاهی عملکرد عضو به حالت طبیعی بازنمی‌گردد و باید ارگان تعویض شود و فرد نیازمند دریافت عضو پیوندی می‌شود.
تسنیم: در کشور ما اهدای عضو از فرد زنده انجام می‌شود؟
یک درصد از افراد بر اثر مرگ مغزی از دنیا می‌روند که اعضای بدن آن‌ها می‌تواند نجات‌بخش زندگی بیماران دیگر شود. در کشور ما همه ارگان‌ها به جز کلیه که می تواند از فرد زنده پیوند شود، از افراد دچار مرگ مغزی پیوند زده می‌شود. در عین حال در برخی کشورهای دنیا به دلیل پایین بودن موارد مرگ مغزی از افراد دچار ایست قلبی نیز پیوند عضو به فرد بیمار انجام می‌شود.
آگهی‌های فروش قرنیه و کبد صحت ندارد
تسنیم: باتوجه به این موضوع، می‌توان گفت که آگهی‌های فروش برخی اعضا مانند قرنیه و کبد از افراد زنده واقعیت ندارد؟
آگهی‌های فروش قرنیه و کبد واقعیت ندارد، امکان برداشت عضو و نسوج از افراد زنده به این صورت که مطرح می‌شود وجود ندارد چرا که حیات افراد زنده به قرنیه، قلب و کبد و … وابسته است و آن‌چه در آگهی‌ها مشاهده می‌شود صرفاً برای مخدوش کردن چهره اهدای عضو در کشور است.
قابلیت اهدای 8 عضو و 53 بافت از هر فرد مرگ مغزی
تسنیم: در هر فرد دچار مرگ مغزی چند عضو قابل اهداست؟
هر فرد مرگ مغزی می‌تواند 8 عضو و 53 بافت شامب قلب، دو ریه، دو کلیه، کبد، لوزالمعده، روده، قرنیه چشم، تاندون‌ها، پوست، دریچه قلب و استخوان را اهدا کند.
25000 نفر در صف دریافت عضو پیوندی
تسنیم: چند نفر از بیماران کشور در صف دریافت عضو قرار دارند؟
در حال حاضر بیش از 25 هزار نفر در کشور نیازمند دریافت عضو پیوندی هستند در حالی که بیش از 10 نفر از افراد در هر روز به دلیل نبود اعضای پیوندی فوت می‌کنند.
تسنیم: زمان در تصمیم گیری برای اهدای عضو مهم است؟
هرچه یک خانواده دیرتر رضایت به اهدای عضو بدهد اعضای کمتری قابل اهدا خواهند بود زیرا وقتی مرگ مغزی رخ می‌دهد سلول‌های مغزی می‌میرند و متلاشی می‌شوند. هر بافت مرده‌ای موادی از خود داخل خون آزاد می‌کند که منجر به از بین رفتن سلول‌های همه اعضا می‌شود و بنابراین رضایت خانواده‌ها در ساعات و روزهای ابتدایی تشخیص مرگ مغزی باعث می‌شود تعداد اعضای بیشتری قابل برداشت از فرد مرگ مغزی باشد؛ یک انسان دچار مرگ مغزی نهایتا تا دو هفته می‌تواند با استفاده از تجهیزات و دستگاه‌ها نگهداری شود و زمان یک عامل مهم در برداشت اعضای سالم از بدن این افراد است.
در سال گذشته حدود 4 تا 5 هزار عضو پیوندی از افراد دچار مرگ مغزی اهدا شده است. در عین حال، هر سال 6000 تا 8000 عضو قابل پیوند به دلیل عدم رضایت خانواده‌های افراد دچار مرگ مغزی به خاک سپرده می‌شود.
تسنیم: بیشترین اعضایی که در ایران پیوند زده می‌شوند کدام ارگان‌ها هستند؟
بیشترین عضوی که در ایران مورد پیوند قرار می‌گیرد کلیه است، پس از کلیه، کبد و قلب بیشترین اعضایی است که بیماران نیازمند عضو پیوندی، به آن‌ها نیاز دارند.
اهداکنندگان عضو در ایران بین 30 تا 40 سال هستند که متأسفانه عمده آن‌ها در پی تصادفات و خونریزی‌های مغزی دچار مرگ مغزی شده‌اند.
مرگ مغزی بازگشت ندارد
تسنیم: برخی تصور می‌کنند ممکن است فردی که دچار مرگ مغزی شده به زندگی بازگردد؛ چنین اتفاقی ممکن است؟
از سال 1964 که تعریف مرگ مغزی مشخص شده حتی یک مورد مرگ مغزی نیز به حیات بازنگشته است زیرا در مرگ مغزی سلول‌های مغزی متلاشی می‌شوند و از بین می‌روند. در مواردی که در برخی فیلم‌ها یا اتفاقات مشاهده می‌شود، افرادی که دچار کما می‌شوند ممکن است چند دقیقه تا چند سال بعد به زندگی بازگردند اما افرادی که مرگ مغزی آن‌ها محرز شده هیچگاه به زندگی بازنخواهند گشت.
از سوی دیگر حساسیت زیادی نسبت به اهدای عضو در کشور وجود دارد. در کشورهای دیگر 2 پزشک مرگ مغزی را تایید می‌کنند در حالی که در کشور ما حساسیت بالاتری نسبت به قطعیت تشخیص مرگ مغزی وجود دارد و یک متخصص مغز و اعصاب، یک نفر متخصص جراحی اعصاب، یک متخصص داخلی و یک متخصص بیهوشی مرگ مغزی را تایید می‌کنند تا اطمینان از مرگ مغزی بودن فرد حاصل شود و اشتباهی در تشخیص رخ نداده باشد. بعد از تایید این 4 پزشک متخصص، مرگ مغزی باید به تایید نماینده و متخصص پزشکی قانونی برسد و اطمینان حاصل شود که خانواده فرد مرگ مغزی، برای اهدای اعضای بیمارشان تحت فشار نبوده‌اند. پس از احراز این شرایط، رضایت از خانواده فرد کسب و سپس اعضا به بیماران دیگر پیوند می‌شود.
تسنیم: داشتن کارت اهدای عضو در تصمیم‌گیری خانواده‌ها برای اهدای اعضای عزیزانشان مؤثر است؟
در صورتی که فردی دچار مرگ مغزی شود و خانواده او اطلاعی از رضایت فرد درباره اهدای اعضایش نداشته باشند، تصمیم گیری خانواده برای رضایت دادن به اهدای عضو بسیار سخت می‌شود. طبق تحقیقات، حدود 48 درصد از خانواده‌های افراد دچار مرگ مغزی که کارت اهدای عضو ندارند، به برداشت اعضای قابل پیوند رضایت می‌دهند و بنابراین نداشتن کارت اهدای عضو، باعث بلاتکلیفی خانواده افراد دچار مرگ مغزی در چنین شرایط سختی می‌شود. در عین حال تقریباً نزدیک به 100 درصد از خانواده مبتلایان مرگ مغزی که کارت اهدای عضو دارند، رضایت به انجام این کار می‌دهند.
تسنیم: آیا صرفاً داشتن کارت اهدای عضو منجر به برداشت اعضای پیوندی از فرد مرگ مغزی می‌شود؟
کارت اهدای عضو به خودی خود مجوزی برای برداشتن اعضای فرد دچار مرگ مغزی نیست و حتماً باید خانواده فرد مرگ مغزی، رضایت به اهدا بدهند. در واقع کارت اهدای عضو به خانواده‌ها صرفا کمک می‌کند که در صورت دچار شدن یک فرد به مرگ مغزی، خانواده بتواند راحت‌تر تصمیم گیری کند.
به همین دلیل مردم برای دریافت کارت اهدای عضو می‌توانند به سایت ehdacenter.ir مراجعه یا کد ملی خود را به شماره 3432 ارسال کنند. کارت اهدای عضو برای این افراد صادر می‌شود و افراد می‌توانند پس از دریافت کارت اهدا، یک ویدئوی چندثانیه‌ای نیز از خود ضبط و در سامانه بارگذاری کنند. این فیلم در “اَبر اهدای عضو” ذخیره می‌شود و در صورتی که فرد ددچار مرگ مغزی شود این فیلم می‌تواند در اختیار خانواده‌اش قرار بگیرد.
منبع خبر : خبرگزاری تسنیم
نظرات کاربران