زنان بعد از توقف دوران پریودی خود دچار یائسگی می‌شوند. یائسگی یک روند طبیعی بدن انسان است که بعد از حدود سن 50 سالگی رخ می‌دهد. دوران یائسگی با علائم و نشانه‌هایی مانند پریودهای نامنظم، خشکی واژن، گرگرفتگی، لرز، عرق شبانه، مشکلات خواب و تغییرات خلق‌وخو نمایان می‌شود. اما آیا راهی برای کنترل این علائم و انجام فعالیت‌های روزانه وجود دارد؟ برای اینکه به این سوالات پاسخ دهیم و درباره سن شروع یائسگی اطلاعاتی را در اختیارتان قرار دهیم تا انتهای متن همراه ما باشید.
یائسگی چیست؟
یائسگی یا پساقاعدگی (Menopause) به عنوان یک مسئله فیزیولوژیک شناخته می‌شود. یائسگی برای زنان به طور طبیعی رخ می‌دهد و با افزایش سن خانم‌ها، تخمدان‌ها هورمون کمتری را تولید خواهند کرد. این کاهش هورمون منجر به قاعدگی‌های نامنظم می‌شد و بعد از مدتی قاعدگی متوقف خواهد شد. در این شرایط خانم یائسه شده و با علائمی مانند: خشکی واژن، گرگرفتگی، لرز، عرق شبانه، مشکلات خواب و تغییرات خلق‌وخو مواجه می‌شود.
روند طبیعی یائسگی به طور معمول بین سن 45 تا 55 سالگی رخ می‌دهد. یائسگی زودتر از این سن به عنوان یائسگی زودرس شناخته می‌شود که همراه با آندومتریوز رحم است.
یائسگی از چه سنی شروع می‌شود و چقدر طول می‌کشد؟
شاید بپرسید که سن یائسگی کی فرامی‌رسد؟ اغلب زنان در سنین ۴۵ تا ۵۵ سالگی یائسه می‌شوند. البته سن یائسگی ارتباط دقیقی با مسئله وراثت دارد. نکته مهمی‌که باید به آن توجه داشته باشید این است که بعضی از افراد زودتر از موعد وارد دوران پساقاعدگی می‌شوند. این موضوع می‌تواند علت‌های ژنتیکی داشته باشد یا بخاطر عوامل محیطی مانند جراحی یا شیمی‌درمانی رخ دهد. در برخی موارد، دکتر زنان با تجویز داروهای هورمونی، باعث از سرگرفتن قاعدگی می‌شوند، اما گاهی هم امکان پیشگیری از عوارض یائسگی در زنان وجود ندارد و ممکن است فرد در سن کمتر از ۴۰ سال هم یائسه شود. ضمنا، این مرحله برای بقیه عمر زن ادامه دارد.
دلیل یائسگی زودرس چیست؟
یائسگی زودرس (Premature Menopause) به شرایطی گفته می‌شود که قبل از سن 40 سالگی رخ دهد. این وضعیت نادر است اما در اثر تغییرات ژنتیکی یا بیماری‌های خود ایمنی می‌تواند رخ دهد. از عوارض یائسگی زودرس می‌توان به پوکی استخوان و افسردگی اشاره کرد. اگر خانم به یائسگی زودرس دچار شود باید تحت نظارت پزشک زنان باشند تا با داروی یائسگی بتواند عوارض را کاهش دهد.
یائسگی در زنان چه علائمی‌دارد؟
علائم یائسگی در زنان تنوع زیادی دارد. شدت علائم برای هر فردی متفاوت است اما به هر حال افرادی که به سال‌های یائسگی نزدیک می‌شوند، علائم و نشانه‌هایی دارند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- پریودهای نامنظم
- خشکی واژن
- گرگرفتگی
- لرز
- عرق شبانه
- مشکلات خواب
- تغییرات خلق‌وخو
- افزایش وزن و کاهش متابولیسم
- عرق سرد
- کم‌پشتی مو و خشکی پوست
علائم یائسگی می‌تواند برای هر خانمی تفاوت داشته باشد. حتی در بعضی از موارد شل شدن واژن هم می‌تواند از عوارض یائسگی باشد.
اولین علامت یائسگی چیست؟
خانم‌هایی که به سن 40 سالگی نزدیک می‌شوند در اغلب موارد متوجه تناوب پریود خود خواهند شد. همچنین در بعضی از مواقع یائسه شدن به دلیل آسیب یا برداشتن تخمدان‌ها رخ می‌دهد. اما نشانه‌های اولیه یائسگی برای خانم‌ها عبارتند از:
- تعریق شبانه (Night Sweats)
- خشکی واژن (Vaginal Dryness)
- تغییرات خلق و خو
- تغییر در شدت خونریزی
- پریودهای کمتر یا بیشتر از حد معمول
- گرگرفتگی (Hot Flashes)
- مشکلات خواب (Insomnia)
- خستگی مزمن
در صورتی که تغییرات نامنظم در دوره‌های قاعدگی شما رخ داده است باید با پزشک زنان مشورت کنید تا علائم بررسی شوند. در بعضی از موارد احتمال دارد که تغییرات رخ داده دلیل بر بروز بیماری دیگری باشند. بنابراین تشخیص یائسه شدن خانم‌ها با پزشک است.
اولین نشانه یائسگی ، معمولا تغییر در الگوی طبیعی پریودی است. به هم ریختن نظم بیولوژیکی بدن و بر هم خوردن نظم هورمون‌ها، مهم‌ترین دلیل این اتفاق هستند. ممکن است قاعدگی را به‌صورت غیر معمول سبک یا شدیدتر از قبل تجربه کنید. تغییر در تعداد دفعات پریودی هم قابل انتظار است. ممکن است دو یا سه‌هفته یک‌بار پریود شوید، یا چند ماه بین دوره‌های قاعدگی فاصله بیفتد. اگر هم مدت زمان این تاخیر بیشتر شد، حتما به دکتر زنان مراجعه کنید.
علت یائسگی چیست؟
یائسگی به عنوان یک روند طبیعی شناخته می‌شود. با افزایش سن، تخمدان‌ها هورمون‌های کمتری تولید می‌کنند. در نتیجه سطح هورمون‌های زیر در بدن کاهش پیدا می‌کند و یائسگی رخ می‌دهد:
- استروژن
- پروژسترون
- تستوسترون
- هورمون محرک فولیکول (FSH)
- هورمون لوتئین‌ساز (LH)
از دست رفتن فولیکول‌های فعال تخمدان یکی از علت‌های اصلی یائسگی هستند. فولیکول‌های تخمدان ساختاری هستند که تخم‌ها را از دیواره تخمدان تولید و آزاد می‌کنند و باعث قاعدگی و باروری می‌شوند. دلایل عمده یائسه شدن ناشی از موارد زیر هستند:
- اووفورکتومی‌دو طرفه یا برداشتن تخمدان با جراحی
- فرسایش تخمدان
- مبتلا به تومورهای گیرنده مثبت استروژن
همچنین آسیب‌های لگنی به تخمدان آسیب وارد کرده و یائسه شدن را فراهم می‌کند.
یائسگی چطور تشخیص داده می‌شود؟
پزشک برای اینکه دوران یائسگی را تشخیص دهد، آزمایش خون را تجویز خواهد کرد. سطح هورمون‌ها در خون اندازه گیری می‌شود و پزشک می‌تواند تشخیص یائسگی داشته باشد. به طور مداوم افزایش سطح FSH خون از ۳۰ میلی‌لیتر یا بالاتر، همراه با قطع قاعدگی است و یائسگی تایید می‌شود. آزمایش بزاق و ادرار هم برای تایید یائسگی قابل اعتماد است. اما به طور کلی تشخیص یائسگی با آزمایش‌های مختلفی قابل تشخیص است که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- آزمایش عملکرد تیروئید
- مشخصات چربی خون
- آزمایش عملکرد کبد
- آزمایش عملکرد کلیه
- تستوسترون، پروژسترون، پرولاکتین، استرادیول
در دوران یائسگی، سطح FSH و استروژن روزانه دچار نوسان خواهد شد. از این رو برای اینکه بتوان دوران یائسگی بهتری را پشت سر گذاشت نیاز است که تحت نظر پزشک زنان بود. برای دریافت نوبت از پزشکان نگران نباشید!
برای اینکه از بهترین متخصص‌های زنان نوبت دریافت کنید، می‌توانید از سامانه آنلاین نوبت دهی دکتردکتر استفاده کنید. دکتردکتر به عنوان یک سامانه آنلاین نوبت دهی پزشکان در کنار شما است تا بتوانید در دوران یائسگی علاوه بر نوبت گیری از متخصص‌های زنان و زایمان از بهترین متخصص‌های سراسر کشور هم نوبت مشاوره تلفنی دریافت کنید.
کافی است که به سایت نوبت دهی دکتردکتر به آدرس drd.ir مراجعه کنید تا از پزشکان متخصص زنان و زایمان سراسر کشور نوبت بگیرید. همچنین می‌توانید قبل از ملاقات با پزشک از گفتگوی متنی این سامانه با پزشک هم بهره مند شوید.
تغذیه مناسب دوره یائسگی
تغذیه یکی از مواردی است که باید در دوران یائسگی به آن اهمیت داد. توصیه‌های مختلفی برای تغذیه در دوران یائسگی وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها اشاره به تغذیه سالم و مقوی است. کاربردی‌ترین تغذیه مناسب برای دوره یائسگی عبارتند از:
- مصرف میوه‌ها و سبزیجات فراوان
- کاهش مصرف قند و غذاهای آماده
- استفاده از مواد پروتئینی در رژیم غذایی
- مصرف غذاهای غنی از کلسیم و ویتامین D
- نوشیدن آب کافی در طول روز
- پرهیز از مصرف کافئین و الکل
- مصرف تمام وعده‌های غذایی
همچنین استفاده از سویا و محصولات سویا، توفو، تمپه، دانه‌های کتان، دانه کنجد و لوبیا می‌تواند علائم یائسگی را تسکین دهند.
یائسگی چه تاثیری در روابط جنسی دارد؟
یائسگی بر عملکرد جنسی زنان تاثیر دارد. زنان در این دوران میل جنسی کمتری دارند . برانگیختگی آن‌ها کار سخت‌تری است. خشکی واژن هم از دیگر تاثیرات یائسگی در زنان است که همین موضوع منجر به کاهش روابط جنسی می‌شود.
از اثرات دیگری که یائسه‌شدن بر زنان می‌گذارد، باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- کاهش خاصیت ارتجاعی کانال واژن
- دردناک شدن مقاربت و نزدیکی جنسی
به طور کلی زنان با ورود به دوران یائسگی باید منتظر تغییراتی در زندگی جنسی خود باشند. زیرا افتادگی رحم در دوران یائسگی و کاهش سطح استروژن می‌تواند عضلات لگن را ضعیف کند. بنابراین ناراحتی‌های مختلفی رخ می‌دهد که بیشتر در ناحیه لگن دیده خواهد شد. بنابراین توصیه می‌شود که زنان در دوران یائسگی تحت نظر پزشک متخصص زنان و زایمان باشند تا ناراحتی‌ها و مشکلات آن‌ها برطرف شود.
تشخیص و درمان اختلالات سیستم تولید مثل زنان، مشاوره جنسی و بارداری، تخصص دکتر زنان و زایمان است. از مهم‌ترین وظایف دکتر زنان می‌توان به مراقبت‌های پیش و بعد از زایمان، مراقبت‌های پس از زایمان، مدیریت درد زایمان و مشاوره باروری اشاره کرد. متخصص زنان و زایمان به درمان بیماری‌هایی مثل عفونت‌های زنان، اندومتریوز، پولیپ رحم، فیبروم رحم، پره‌اکلامپسی، سندروم تخمدان پلی‌کیستیک می‌پردازد. در صورت ابتلا به این بیماری‌ها، برای اخذ نوبت دکتر زنان می‌توانید از نوبت دهی دکتر زنان و زایمان در سایت دکتردکتر استفاده کنید.
نظرات کاربران