بلفاریت یا التهاب پلک چیست؟

بلفاریت یا التهاب پلک معمولاً هر دو چشم را در امتداد لبه های پلک درگیر می کند.

بلفاریت زمانی اتفاق می افتد که غدد ریز چربی نزدیک پایه مژه ها مسدود شده و باعث تحریک و قرمزی می شوند.

بلفاریت به دلایل مختلفی بوجود می آید.

این بیماری اغلب مزمن است ودرمان آن کار ساده ای نیست؛ بلفاریت می تواند ناراحت کننده و ناخوشایند باشد ولی معمولاً آسیب دائمی به بینایی شما وارد نمی کند و مسری نیست.

در واقع بلفاریت نوعی التهاب لبۀ پلک هاست.

پلک ها تحریک شده و خارش دارند، چرب و پوسته پوسته به نظر می رسند.

مبتلایان به بلفاریت گاهی اوقات وقتی از خواب بیدار می شوند پلک هایشان به هم چسبیده است و بعضی دیگر با اشک خشک شده در اطراف چشم و احساس شن در چشمانشان بیدار می شوند.

علائم

علائم و نشانه های بلفاریت که معمولاً در صبح بدتر می شوند عبارتند از:

• چشمهای اشک آلود
• قرمزی چشم ها
• احساس شن یا سوزش در چشم
• پلک های به ظاهر چرب
• خارش پلک ها
• پلک قرمز و متورم
• پوسته پوسته شدن پوست دور چشم
• پوسته پوسته شدن مژه ها
• چسبیدن پلک
• پلک زدن مکرر
• حساسیت به نور
• تاری دید که معمولاً با پلک زدن بهتر می شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگر علائم و نشانه های بلفاریت شما علیرغم رعایت بهداشت خوب – تمیز کردن و مراقبت منظم از ناحیه آسیب دیده – بهتر نمی شود باید به پزشک مراجعه کنید.

علل بلفاریت

علت دقیق بلفاریت مشخص نیست اما احتمالاً موارد زیر در بروز این بیماری نقش دارند:

• درماتیت سبورئیک – شوره سر و ابروها
• عفونت
• گرفتگی یا عملکرد نادرست غدد چربی پلک
• روزاسه – نوعی بیماری پوستی که با قرمزی صورت مشخص می شود.
• آلرژی شامل واکنش های آلرژیک به داروهای چشم، محلول های لنز تماسی یا آرایش چشم
• کنه یا شپش مژه
• خشکی چشم

عوارض

در صورت ابتلا به بلفاریت احتمالاً موارد زیر را تجربه می کنید:

مشکلات مژه

بلفاریت می تواند باعث ریزش مژه ها، رشد غیر طبیعی (مژه های نامناسب) یا بی رنگ شدن مژه ها شود.

مشکلات پوستی پلک

ممکن است به خاطر بلفاریت اسکارهای طولانی مدتی روی پلک هایتان بوجود بیاید یا لبه های پلک به سمت داخل یا خارج بچرخند.

اشک ریزش شدید یا خشکی چشم

ترشحات غیر طبیعی روغنی و مواد زاید ناشی از پلک ها می تواند در لایۀ اشکتان جمع شود.

منظور از لایۀ اشک حلول آب، روغن و مخاطی است که اشک را تشکیل می دهد.

لایۀ اشک غیرعادی در مرطوب نگه داشتن پلک های شما تداخل ایجاد می کند در نتیجه چشم ها تحریک شده و باعث علائم خشکی چشم یا اشک ریزی بیش از حد شود.

گل مژه

گل مژه عفونتی است که در نزدیکی قاعده مژه بوجود می آید.

در واقع گل مژه شبیه یک توده دردناک در لبه پلک شماست و معمولاً بیشتر روی سطح پلک دیده می شود.

برآمدگی پلک

برآمدگی وقتی اتفاق می افتد که در یکی از غدد چربی کوچک در حاشیه پلک، درست در پشت مژه ها، انسداد بوجود بیاید.

این انسداد با التهاب غده همراه است و باعث تورم و قرمزی پلک می شود.

گاهی این انسداد برطرف شده و گاهی به یک برآمدگی سخت و غیر حساس تبدیل می شود.

چشم صورتی مزمن

بلفاریت می تواند با حملات مکرر چشم صورتی (ملتحمه) همراه باشد.

آسیب به قرنیه

تحریک مداوم پلک ها یا مژه های ملتهب در نهایت باعث ایجاد زخم قرنیه می شود.

کمبود اشک خطر ابتلا به عفونت قرنیه را افزایش میدهد.

گل مژه

 گل مژه یک عفونت باکتریایی است که یک یا چند غدد کوچک نزدیک پایه مژه را درگیر می کند.

ظاهری شبیه جوش دارد و اغلب دردناک است.

برآمدگی پلک

شالازیون یا برآمدگی پلک که به صورت یک برجستگی روی پلک فوقانی دیده می شود، غده مسدود شده ای است که درست در پشت قاعده مژه ها ملتهب شد؛ هرچند شالازیون موقغ رشد می تواند دردناک باشد ولی به تورم نسبتاً بدون درد تبدیل می شود که مثل یک مهره کوچک در پلک شما احساس می شود.

تشخیص

روش های تشخیص بلفاریت عبارتند از:

• معاینۀ چشم: پزشم برای معاینۀ پلک‌ها و چشم‌های شما از یک ابزار بزرگ‌نمایی مخصوص استفاده می کند.
• نمونه گیری پوست : در موارد خاص پزشک از یک سواب برای جمع آوری نمونه ای از چربی یا پوسته ای که روی پلک شما تشکیل شده استفاده می کند. این نمونه از نظر باکتری، قارچ یا شواهدی از آلرژی آنالیز می شود.

درمان

اقدامات خودمراقبتی مثل شستن چشم ها و استفاده از کمپرس گرم در اکثر موارد مؤثر است.

اگر اقدامات خودمراقبتی کافی نباشد، پزشک داروهای زیر را تجویز می کند:

داروهای آنتی باکتریال

آنتی بیوتیک ها علائم بلفاریت را کاهش داده و عفونت باکتریایی پلک ها را برطرف می کنند.

این داروها به اشکال مختلفی از جمله قطره چشم، کرم و پماد موجودند.

اگر آنتی بیوتیک های موضعی موثر نباشند پزشک آنتی بیوتیک خوراکی را پیشنهادمی کند.

داروهایی برای کنترل التهاب

قطره یا پماد استروئیدی مخصوص آنهایی است که سایر درمان ها رویشان جواب نمی دهد.

پزشک ممکن است هم داروهای آنتی بیوتیک و هم داروهای ضد التهابی را تجویز کند.

داروهایی که روی سیستم ایمنی اثر می گذارند

سیکلوسپورین موضعی (Restasis) در تسکین بعضی علائم و نشانه های بلفاریت مفید است.

درمان بیماری زمینه ای

بلفاریت ناشی از درماتیت سبورئیک، روزاسه یا سایر بیماری ها با درمان بیماری زمینه ای قابل کنترل است.

دیگر گزینه های درمانی مثل ستفاده از نور پالسی شدید می تواند غدد را باز کند که این مورد به بررسی بیشتری نیاز دارد.

بلفاریت به ندرت به طور کامل از بین می رود.

حتی با درمان موفقیت آمیز، این بیماری اغلب مزمن است و نیاز به مراقبت روزانه با اسکراب پلک دارد.

اگر درمان فایده ای نداشت یا مژه هایتان ریخت یا فقط یک چشمتان درگیر شده، این بیماری می‌تواند ناشی از سرطان موضعی پلک باشد.

خودمراقبتی

اقدامات خودمراقبتی ممکن است تنها درمان لازم برای اکثر موارد بلفاریت باشد.

چشمانتان را هر روز تمیز کنید.

اگر بلفاریت دارید، این درمان خودمراقبتی را دو تا چهار بار در روز در هنگام تشدید بیماری و یک یا دو بار در روز پس از کنترل بیماری دنبال کنید:

• برای از بین بردن رسوبات پوستۀ روی پلک ها چشمانتان را ببندید و چند دقیقه کمپرس گرم روی آنها بگذارید.
• با یک دستمال تمیز یا انگشت تمیز، پلک ها را محکم اما به آرامی ماساژ دهید.
• برای شستن ذرات روغنی یا پوسته های زیر مژه از یک دستمال تمیز یا اپلیکاتور با نوک پنبه خیس شده با آب گرم و چند قطره شامپو بچه رقیق شده یا یک پاک کننده پلک بدون نسخه استفاده کنید. برای هر چشم از یک پارچۀ تمیز جداگانه استفاده کنید.
• در بعضی موارد شاید لازم باشد لبۀ پلک هایتان را با دقت بیشتری تمیز کنید. برای این کار، پلک را به آرامی از چشمتان جدا کرده و با استفاده از دستمال شستشو، به آرامی پایه مژه ها را مالش دهید. به این ترتیب دستمال به قرنیۀ چشمتان آسیب نمی زند. از پزشک بپرسید که آیا باید بعد از تمیز کردن پلک ها از پماد آنتی بیوتیک موضعی استفاده کنید یا نه.
• پلک ها را با آب گرم بشویید و به آرامی با یک حوله تمیز و خشک آنها را خشک کنید.

وقتی پلک ها ملتهب هستند از مصرف مواد آرایشی خودداری کنید.

آرایش می تواند تمیز نگه داشتن پلک ها را سخت تر کند؛ به علاوه، شاید آرایش باکتری ها را به محل مورد نظر برگرداند و باعث واکنش آلرژیک شود.

چشمهایتان را چرب کنید.

اشک مصنوعی بدون نسخه: این قطره ها در رفع خشکی چشم مؤثرند.

شوره سر و کنه را کنترل کنید.

اگر شورۀ سر دارید که زمینۀ بلفاریت را فراهم می کند، از پزشک بخواهید یک شامپوی ضد شوره به شما بدهد.

استفاده از شامپو شوره سر می تواند علائم و نشانه های بلفاریت شما را تسکین دهد.

استفاده روزانه از شامپو روغن درخت چای روی پلک ها در بهبود کنه ها مؤثر است یا سعی کنید یک بار در هفته به آرامی پلک های خود را با 50 درصد روغن درخت چای که بی نسخه در داروخانه ها به فروش می رسد، بشویید.

اگر بعد از 6 هفته خوب نشد، به پزشک مراجعه کنید.

در صورتیکه روغن درخت چای باعث تحریک چشمتان شد، مصرف آن را قطع کنید.

درمان های جایگزین

هیچ درمان دارویی جایگزینی برای کاهش علائم بلفاریت ثابت نشده اما رژیم غذایی غنی از اسیدهای چرب امگا 3 یا مکمل های حاوی اسیدهای چرب امگا 3 در بهبود بلفاریت مفیدند.

سالمون، ماهی تن، قزل آلا، دانه کتان و گردو از منابع اسیدهای چرب امگا 3 محسوب می شوند.

در حین این مدت چه کارهای دیگری می توانید انجام دهید؟

در مدتی که منتظر ویزیت پزشک هستید می توانید با روزی چندبار شستشوی ملایم پلک ها از سوزش چشم خلاص شوید.

شستن پلک ها به این صورت انجام می شود:

• یک دستمال شستشوی گرم را به مدت پنج دقیقه روی پلک های بسته خود بمالید.
• پلک های بسته خود را به آرامی با محلول رقیق شده شامپو بچه مالش دهید. از یک دستمال تمیز یا انگشتان تمیز استفاده کنید. شاید لازم باشد پلک  را از چشمتان دور کرده و امتداد حاشیۀ مژه را تمیز کنید. برداشتن پوسته ها ممکن است به چند دقیقه مالش ملایم نیاز داشته باشد.
• چشم ها را کاملاً با آب گرم بشویید.
• از هر چیزی که باعث تحریک چشم می شود مثل آرایش و لنزهای تماسی، خودداری کنید.