به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، احمد نجاتیان در یک برنامه تلویزیونی درباره مطالبات و مشکلات حوزه پرستاری اظهار کرد: وقتی از مشکلات جامعه پرستاری صحبت می‌کنیم، در حقیقت داریم از مشکلات مردم صحبت می‌کنیم زیرا کمبود پرستار، آسیب مستقیم به مردم وارد می‌کند. بنابراین، نگاه ما در اینجا صرفاً صنفی نیست؛ بلکه نگاه از منظر مردم است.
وی افزود: سال گذشته، در همین ایام، دوران تعویض دولت در حال وقوع بود. در آن زمان با اعتراضاتی در حوزه پرستاری مواجه بودیم که تأثیر زیادی بر کشور گذاشت. تیر و مرداد، ماه‌های دشواری برای ما بود.
وی با بیان اینکه عمده مطالبات پرستاران در آن زمان در چند محور خلاصه می‌شد، ادامه داد: یکی معوقات طولانی بود که در پرداخت تعرفه و اضافه‌کار وجود داشت. در آن مقطع حدود 9 ماه معوقات کارانه و 5 ماه معوقات اضافه‌کار وجود داشت. مبلغ اضافه‌کار نیز بسیار پایین، حدود 25 هزار تومان در ساعت بود. در کنار آن، عدم پرداخت ترمیم بود که با وجود مصوبه دولت و الزام مجلس، این پرداخت انجام نشده بود. رفع کمبود شدید نیروی پرستار نیز یکی از مطالبات اصلی پرستاران بود.
نجاتیان افزود: امروز، معوقات کارانه پرستاران از 9 ماه به 6 ماه کاهش یافته و تقریباً تمام سال گذشته، پرداخت کارانه به‌طور مرتب انجام شده است. در حوزه اضافه‌کار نیز معوقات از 5 ماه به 3 ماه کاهش پیدا کرده است. مبلغ اضافه‌کار نیز از ساعتی 25 هزار تومان به حدود 70 هزار تومان افزایش یافته است. این موارد، بخشی از بار سنگین گلایه‌های پرستاران را کاهش داده است.
رئیس سازمان نظام پرستاری ادامه داد: در حوزه پرداخت تعرفه نیز از متوسط 3 تا 4 میلیون، امروز به حدود 6.5 تا 7 میلیون تومان رسیده‌ایم و امیدواریم با تعرفه امسال، این رقم افزایش یابد.
نجاتیان در پاسخ به سوال مجری مبنی بر کمبود پرستار تصریح کرد: ما اخیراً روز جهانی پرستار را داشتیم. در همین راستا، سازمان بهداشت جهانی گزارشی مفصل و عمیق منتشر کرد که وضعیت پرستاری در جهان را نشان می‌دهد. این گزارش بیان می‌کند که کمبود پرستار، یک مشکل جهانی است. در حال حاضر، حدود 5.9 میلیون پرستار در جهان کمبود داریم. نکته مهم دیگر، توزیع نامناسب پرستاران است؛ به‌طوری‌که 50 درصد پرستاران در مناطقی خدمت می‌کنند که تنها 17 درصد از جمعیت جهان را شامل می‌شود.
وی گفت: این کمبود، در سطح جهانی واقعی است. اما شکل کمبود پرستار در ایران با سایر کشورها تفاوت دارد. در حالی‌که بسیاری از کشورها به‌دلیل نبود نیروی پرستار دچار کمبود هستند، ما در ایران با وجود بیشترین آموزش پرستاری در سطح منطقه، یکی از پایین‌ترین نسبت‌های پرستار به تخت را داریم. این تعارض، یکی از اشکالات اساسی نظام سلامت ماست. به‌نظر می‌رسد ریشه این مشکل، در نبود نگاه جدی و مسئولانه در نهادهایی است که تصمیم‌گیر در حوزه استخدام پرستاران هستند.
رئیس سازمان نظام پرستاری با اشاره به اینکه بر اساس برنامه هفتم توسعه، بکارگیری نیروها منوط به مجوز سازمان اداری و استخدامی و سازمان برنامه و بودجه شده است، تصریح کرد: از سوی دیگر، مجلس دولت را مکلف کرده که در برنامه هفتم، 15 درصد از نیروهای خود را کاهش دهد. این نگاه انقباضی به نیروی انسانی، در حوزه سلامت نیز تعمیم یافته است. این در حالی است که در همین زمان سال گذشته، قرار بود 15 هزار پرستار استخدام شوند. در مرداد ماه، اعلام شد که این استخدام انجام می‌شود؛ وزیر بهداشت نیز در روز پرستار (آبان‌ماه) این موضوع را مجدداً اعلام کرد اما امروز، اول ماه خرداد است و هنوز نه آگهی منتشر شده و نه ثبت‌نامی انجام گرفته است. حتی امیدی هم نداریم که این آزمون تا پایان خرداد برگزار شود و تا پایان سال پرستاری به جمع پرستاران کشور افزوده گردد.
نجاتیان ادامه داد: همین روند باعث شده ما امروز با یک ناترازی شدید در حوزه پرستاری مواجه باشیم. واژه «ناترازی» این روزها در بسیاری از حوزه‌ها استفاده می‌شود. در پرستاری نیز، با وجود بیشترین تعداد فارغ‌التحصیل در منطقه، از نظر نسبت پرستار یکی از پایین‌ترین جایگاه‌ها را داریم. این نتیجه نگاه نادرست و یکسان‌سازی برخی سازمان‌ها نسبت به همه نهادهای دولتی، از جمله حوزه سلامت است.
وی با بیان اینکه سلامت وظیفه حاکمیتی است، خاطرنشان کرد: 70 درصد تخت‌های بیمارستانی در بخش دولتی هستند اما متأسفانه، در برخی بیمارستان‌ها به دلیل کمبود پرستار، بخش‌هایی تعطیل شده‌اند. به‌عنوان مثال، دیروز به یکی از استانهای غربی رفته یودم و در یکی از بخش‌ها دیدم بخشی برای 40 تخت CCU آماده‌سازی شده، اما به دلیل کمبود پرستار، هنوز افتتاح نشده است. در برخی بخش‌ها، همه تجهیزات و امکانات فراهم است، اما نبود پرستار مانع بهره‌برداری شده. یا در برخی موارد، پرستار به‌جای مراقبت از 5 بیمار، اکنون مسئولیت 15 بیمار را برعهده دارد؛ این مسئله هم به کیفیت خدمات و هم به رضایت مردم آسیب می‌زند و در عین حال باعث فرسودگی شدید نیروی انسانی می‌شود
نجاتیان بیان کرد: در حالی که تصمیم دولت این بود که سالانه 10 هزار پرستار استخدام شود، ما ظرفیت آموزش پرستاری را به 12 هزار نفر در سال رسانده‌ایم. دانشکده‌های پرستاری و بیمارستان‌ها نیز پای کار آمده‌اند. اما وزارت بهداشت در پنج سال گذشته کمتر از 10 هزار نفر را توانسته جذب کند. حتی این تعداد نیز بخشی‌اش مربوط به تبدیل وضعیت پرستاران شرکتی بوده است.
وی ادامه داد: امروز، با وجود این کمبود، ما پرستارانی داریم با قراردادهای 89 روزه! یا پرستارانی که 15 سال است به‌صورت قراردادی، سال‌به‌سال قراردادشان تمدید می‌شود. پرستاران دوران کرونا که ایثارگرانه خدمت کردند هم هنوز نتوانسته‌اند وارد سیستم شوند و تبدیل وضعیت بگیرند. این وضعیت ما را وارد بحرانی کرده که روز به روز ابعادش گسترده‌تر می‌شود. نسبت‌های ما نسبت به سال‌های قبل همواره کاهش یافته است و امروز کار به تعطیلی بخش‌های بیمارستانی کشیده شده است.
وی ضمن درخواست از رئیس‌جمهور برای ورود به موضوع کمبود و مشکلات پرستاری گفت: این مسئله فراتر از وزارت بهداشت و دو دستگاه اجرایی است. نیاز به یک دستور مستقیم از سوی آقای رئیس‌جمهور دارد.
وی ادامه داد: واقعیت این است که ما حتی دسترسی‌مان به دفتر رئیس‌جمهور راحت‌تر از دسترسی به رئیس سازمان اداری و استخدامی است. بارها تلاش کرده‌ام، تماس گرفته‌ایم تا جلسه‌ای ترتیب داده شود. ما به‌عنوان نمایندگان جامعه پرستاری که از بطن و کف جامعه در تماس با مشکلات روزمره مردم هستیم، باید بتوانیم مستقیماً خدمت مسئولان برسیم و مجدد واقعیت‌ها را بیان کنیم. بالاخره، سفره برخی افراد شاید با سفره مردم عادی متفاوت باشد. نمی‌دانم آیا این عزیزان خودشان یا خانواده‌هایشان به بیمارستان‌های دولتی مراجعه می‌کنند و بستری می‌شوند یا نه؛ اما واقعاً شرایط ارائه خدمات در برخی از بیمارستان‌های دولتی وحشتناک است و باید چاره‌ای اندیشیده شود.
وی درباره مطالبات نیروهای اورژانس نیز گفت: نیروهای اورژانس همیشه در خط مقدم هستند اما متأسفانه آن‌طور که باید، دیده نمی‌شوند. فوریت‌های پزشکی خدماتشان رایگان است و مردم بابت آنها پولی نمی‌پردازند، که از افتخارات ماست. ولی این نباید باعث شود که از درآمدهای بیمارستانی بی‌نصیب بمانند. پرستاران اورژانس و کارکنان فوریت‌های پزشکی باید از کارانه‌ها و درآمدهای بیمارستانی بهره‌مند شوند.
وی افزود: انتقاد ما در نظام پرستاری این است که پرستار اورژانس پیش‌بیمارستانی باید معادل پرستار بیمارستان از مزایا برخوردار باشد، اما در عمل چنین نیست. ما بخشی از کارانه پرستاری را به این عزیزان اختصاص می‌دهیم، اما عدد فعلی کافی نیست و تناسبی با زحمات آنان ندارد. در این راستا نامه‌ای خدمت معاون درمان فرستادیم و درخواست کردیم سهم بیشتری به نیروهای اورژانس داده شود.
وی خاطرنشان کرد: البته خوشبختانه از سال گذشته اتفاقات مثبتی افتاده است. هم سختی کار همکاران اورژانس افزایش یافته، و هم میزان کارانه‌شان کمی بهبود یافته؛ اما هنوز هم دریافتی‌شان کمتر از همکاران بیمارستانی است. البته مشکلات دیگری هم وجود دارد. همکارانی که پشت تلفن و در بخش دیسپچ فعالیت دارند، نقش بسیار مهمی در هدایت بیماران و حفظ سلامت آنها ایفا می‌کنند. متأسفانه این عزیزان از مزایای بالینی و حتی افزایش اضافه‌کار بهره‌مند نمی‌شوند. چون عنوان شغلی‌شان “بالینی” تعریف نشده است.
رئیس سازمان نظام پرستاری درباره مهاجرت پرستاران بیان کرد: گزارش جدیدی که سازمان جهانی بهداشت (WHO) منتشر کرده، مهاجرت پرستاران را به‌عنوان یکی از مشکلات جهانی حوزه پرستاری مطرح کرده است و ما نیز با این مسئله در کشور مواجهیم. در سال گذشته، میزان درخواست‌های مهاجرت کمی کاهش یافته، اما تعداد مهاجرت‌ها همچنان بالاست. هرچند این تعداد کاهش یافته، اما نسبت به جمعیت و سرمایه انسانی موجود، همچنان قابل توجه است.
وی با بیان اینکه ما هم در جذب نیروی پرستاری مشکل داریم و هم در نگه‌داشت آنها، افزود: طبق آمار اعلامی وزارت بهداشت، سالانه حدود 1800 پرستار فقط از بیمارستان‌های دولتی کشور خارج می‌شوند و مهاجرت می‌کنند. در کنار موضوعات معیشتی نظیر افزایش حقوق و کارانه، به نظر می‌رسد که باید در حوزه رفاهی پرستاران نیز اقدامات اساسی انجام شود. ما قبول داریم که دولت در شرایط فعلی توان محدودی برای افزایش حقوق دارد، اما می‌توان از مسیرهایی مثل مسکن، اقامتگاه‌ها، پانسیون‌ها و ارتقای شأن آنها محیط کار به بهبود شرایط کمک کرد.
وی با تاکید بر اینکه نیروی انسانی سه نیاز اصلی معیشت، احترام و ارتقا دارد، گفت: اگر بتوانیم در کنار تأمین معیشت، به احترام به نیروی انسانی در محیط کار توجه کنیم و فرصت ارتقای شغلی فراهم سازیم یعنی پرستاران فقط در نقش پرستاری باقی نمانند بلکه در حوزه‌های مدیریتی نظام سلامت نیز نقش داشته باشند شاید ماندگاری و جذابیت این حرفه بیشتر شود.
وی افزود: در حوزه تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری نیز یک نکته مهم وجود دارد که برخی خدمات در بیمارستان‌ها توسط پرستاران انجام می‌شود، ولی در سیستم به نام افراد دیگری ثبت می‌شود و دستمزد آن به افراد دیگر پرداخت می‌شود. این مسئله نه تنها بی‌عدالتی است، بلکه موجب نگرانی و نارضایتی جدی پرستاران شده است. برای مثال در بخش شیمی‌درمانی، آماده‌سازی داروهای تخصصی و پرخطر شیمی‌درمانی که ممکن است سرطان‌زا یا آسیب‌رسان به ریه باشد، در شرایط ویژه و در اتاق خاصی توسط پرستاران انجام می‌شود. اما این خدمت به نام گروه دیگری ثبت می‌شود و درآمد آن به پرستار نمی‌رسد.
وی ادامه داد: در اورژانس‌ها، خدماتی مثل پانسمان، بخیه‌زدن یا گرفتن نوار قلب توسط پرستاران انجام می‌شود، اما در سیستم به نام افراد دیگری ثبت می‌شود. در گذشته، چون خدمات پرستاری فاقد ارزش نسبی بودند، برای اینکه بیمارستان‌ها بتوانند منابع مالی دریافت کنند، خدمات به نام گروه‌های دیگر ثبت می‌شد. اما بعد از اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری، انتظار این بود که این روند اصلاح شود.
رئیس سازمان نظام پرستاری با بیان اینکه ما قبول داریم که پزشک مسئول نظارت و تجویز است، اما باید سهم اجرا از سهم نظارت تفکیک شود، تصریح کرد: حتی اگر در بعضی پرونده‌ها شکاستی اتفاق بیفتد، پای پرستار هم در میان است، پس او باید از مزایای کاری که انجام می‌دهد بهره‌مند شود.
منبع : تسنیم
نظرات کاربران