بیماری کرون(علایم , تشخیص , درمان )

بیماری کرون نوعی بیماری التهابی روده(IBD) است که با ایجاد التهاب دستگاه گوارش باعث دردشکم، اسهال شدید، خستگی، کاهش وزن و سوء تغذیه می شود.

التهاب ناشی از این بیماری در افراد مختلف قسمت های متفاوت دستگاه گوارش را درگیر می کند.

این التهاب اغلب به لایه های عمیق روده گسترش می یابد.

بیماری کرون می تواند دردناک و ناتوان کننده و حتی گاهی کشنده باشد.

با وجود اینکه هیچ درمان شناخته شده ای برای کرون وجود ندارد اما می توان با روش های درمانی  علائم و نشانه ها را تاحد زیادی کاهش داد و حتی به بهبودی درازمدت دست یافت.

بسیاری از مبتلایان می توانند با درمان عملکرد خوبی داشته باشند.

علائم

در بیماری کرون هر بخش از روده کوچک یا بزرگ درگیر می شود و این درگیری ممکن است مداوم بوده و یا بخش  های دیگر را نیز گرفتار سازد.

در بعضی از افراد ، بیماری محدود به کولون بوده که بخشی از روده بزرگ محسوب می شود.

علائم و نشانه های کرون از خفیف تا شدید متغیر است.

معمولا این علائم به تدریج بروز می کنند اما گاهی بدون هیچ هشداری به صورت ناگهانی اتفاق می افتند.

به علاوه شاید در بعضی دوره ها خیچ علائم یا نشانه ای نداشته باشید(بهبودی).

هنگامی که بیماری فعال است، ممکن است علائم و نشانه ها به صورت زیر باشد:

• اسهال
• تب
• خستگی
• درد و کرامپ شکمی
• وجد خون در مدفوع
• زخم های دهانی
• بی اشتهایی و کاهش وزن
• درد نزدیک یا اطراف مقعد که به خاطر التهاب از یک تونل( فیستول) به پوست اتفاق می افتد.

سایر علائم و نشانه ها

علائم شدید بیماری کرون به شرح زیر است:

• التهاب پوست، چشم و مفاصل
• التهاب کبد یا مجاری صفراوی
• سنگ کلیه
• کمبود آهن(آنمی)
• تاخیر در رشد یا رشد جنسی در کودکان

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت تغییر مداوم عادات روده ی علائم بیماری کرون باید به پزشک مراجعه کنید.

در زیر به بعضی از این علائم اشاره می کنیم:

• درد شکم
• خون در مدفوع
• تهوع و استفراغ
• دوره هایی از اسهال که به داروهای بدون نسخه جواب نمی دهد.
• تب غیرقابل توضیح که بیش از یکی دو روز طول بکشد.
• کاهش وزن بی دلیل

علل

هنوز علت دقیق بیماری کرون مشخص نیست .

پیش از این از رژیم غذایی و استرس به عنوان علت بیماری یاد می شد اما اکنون  پزشکان می دانند که اگرچه این عوامل می توانند باعث تشدید کرون شوند، نقشی در ایجاد آن ندارند.

عوامل متعددی مانند وراثت و عملکرد نادرست سیستم ایمنی را می توان مقصر ابتلا به کرون دانست.

• سیستم ایمنی. ممکن است ویروس یا باکتری باعث ابتلا به بیماری کرون شود؛هرچند دانشمندان هنوز به چنین موضوعی پی نبرده اند. وقتی سیستم ایمنی بدن تلاش می کند با میکروارگانیسم مهاجم مقابله کند، پاسخ غیرعادی سیستم ایمنی باعث می شود این سیستم به سلول های خودی دستگاه گوارش نیز حمله ور شود.
• وراثت. کرون بیشتر در افرادی دیده می شود که یکی از اعضای خانواده شان مبتلاست، بنابراین ژن ها می توانند در افزایش احتمال ابتلا نقش داشته باشند؛ هرچند بیشتر مبتلایان به کرون سابقه خانوادگی ندارند.

ریسک فاکتورها

ریسک فاکتورهای بیماری کرون به شرح زیر است:

• سن. بیماری کرون در هر سنی می تواند اتفاق افتد اما در جوانی بیشتر مستعد ابتلا هستید. در بیشتر مبتلایان تشخیص بیماری حدود 30 سالگی انجام شده است.
• قومیت و نژاد. اگرچه کرون می توان بر هر نژادی تاثیر بگذارد، سفیدپوستان بالاخص نژاد یهودی اروپای شرقی(اشکنازی) بیش از سایرین در معرض خطرند. اگرچه بروز بیماری کرون در سیاه پوستان ساکن آمریکای شمالی و انگلستان رو به افزایش است.
• سابقه خانوادگی. اگر وابستگان درجه یک مانند پدر، مادر، برادر، خواهر یا فرزندتان مبتلا باشند، احتمال ابتلای شما زیاد است. یک پنجم مبتلایان به کرون سابقه خانوادگی دارند.
• سیگار کشیدن. سیگار کشیدن مهم ترین ریسک فاکتور قابل کنترل بیماری کرون است. به علاوه سیگار باعث بیماری شدیدتر شده و احتمالا درمان جراحی را ضروری می سازد. اگر سیگار می کشید باید حتما آن را ترک کنید.
• داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی. ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم، دیکلوفناک سدیم و غیره از جمله این دارو هستند. اگرچه این داروها کرون را ایجاد نمی کنند اما می توانند به التهاب روده منجر شده و بیماری را بدتر کنند.

عوارض

شاید بیماری کرون به چند مورد از عوارض زیر بیانجامد:

انسداد روده

بیماری کرون می تواند کل ضخامت دیواره روده را درگیر کند.

با گذشت زمان بخش هایی از روده زخم و باریک شده و می تواند جریان مواد گوارشی را مسدود سازد.

شاید مجبور شوید برای برداشتن بخش بیمار روده ، جراحی کنید.

زخم

التهاب حاد می تواند در هر نقطه از دستگاه گوارش، از دهان تا مقعد و ناحیه تناسلی(پرینه) زخم های بازی را ایجاد کند.

فیستول

گاهی زخم ها به طور کامل از دیواره می گذرند و فیستول ایجاد می کنند- یک ارتباط غیرعادی بین اعضای مختلف بدن. فیستول می تواند بین روده و پوست یا بین روده و اندام دیگر به وجود آید.

فیستول نزدیک یا اطراف مقعد(پری آنال) شایع ترین نوع است.

وقتی در شکم فیستول ایجاد شود، ممکن است غذا قسمت هایی را که در جذب غذا فعالیت دارند ، دور بزند.

گاهی فیستول بین حلقه های روده، مثانه ، واژن یا حتی پوست ایجاد شده و باعث تخلیه مداوم محتوای روده به پوست شود.

در بعضی موارد فیستول عفونی شده و به شکل آبسه در می آید که در صورت عدم درمان می تواند کشنده باشد.

شکاف مقعدی

شکاف مقعدی یک پارگی بافتی کوچک است که روی مقعد یا پوست اطراف آن، یعنی جایی که عفونت اتفاق افتاده، قرار دارد.

این حالت اغلب با حرکات دردناک روده همراه بوده  و ممکن است به فیستول پری آنال منجر شود.

سوء تغذیه

اسهال، درد و کرامپ شکمی می تواند غذا خوردن را برای شما سخت کند و از طرف دیگر روده قادر به جذب مواد مغذی کافی نیست.

کم خونی ناشی از کمبود آهن و ویتامین B12 از دیگر عوارض این بیماری است.

سرطان روده بزرگ

وقتی کرون کولون را درگیر کند، احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ افزایش می یابد.

دستورالعمل های عمومی غربالگری سرطان کولون برای  افراد سالم این است که از 50 سالگی هر 10 سال یک بار کولونوسکوپی انجام شود.

از پزشک خود برسید که آیا لازم است این آزمایش را زودتر انجام دهید یا نه.

سایر بیماری ها

بیماری کرون می توان در دیگر قسمت های بدن نیز مشکلاتی ایجاد کند.

کم خونی، اختلالات پوستی، پوکی استخوان، آرتروز و بیماری کیسه صفرا یا کبد از جمله این مواردند.

خطرات دارویی. داروهای خاص بیماری کرون با جلوگیری از عملکرد دستگاه ایمنی ریسک ابتلا به سرطان هایی مثل لنفوم و سرطان پوست را افزایش می دهند. به علاوه این داروها احتمال ابتلا به عفونت را بالا می برند.

کورتیکواستروئیدها با خطر پوکی استخوان، شکستگی استخوان، آب مروارید، گلوکوم، دیابت و فشار خون بالا همراهند.

برای تعیین مخاطرات و مزایای دارو ها با پزشک خود مشورت کنید.

• لخته های خونی. بیماری کرون ریسک لخته های خونی در وریدها و عروق را افزایش می دهد.