علائم و راه های درمان سکته مغزی

سانحه عروق مغز یا CVA اصطلاح پزشکی برای سکته مغزی است.

سکته مغزی زمانی اتفاق می افتد جریان خون به بخشی از مغز به دلیل انسداد یا پارگی عروق خونی متوقف می شود.

سکتۀ مغزی علائم مهمی دارد که باید از آنها آگاه باشید.

چنانچه فکر می کنید شما یا اطرافیانتان دچار سکته مغزی شده اید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

هرچه درمان سریع تری دریافت کنید، پیش آگهی بهتری خواهید داشت چون در صورت عدم درمان می تواند باعث آسیب دائمی مغز شود.

انواع CVA

سکته های مغزی به دو دستۀ کلی تقسیم می شوند:

سکتۀ مغزی ایسکمیک که به دلیل انسداد ایجاد می شود و سکتۀ مغزی هموراژیک که در اثر پارگی عروق خونی به وجود می آید.

هر دو نوع سکته مغزی بخشی از مغز را از خون و اکسیژن محروم می کنند و باعث مرگ سلول های مغز می شوند.

سکته مغزی ایسکمیک

سکته مغزی ایسکمیک شیوع بیشتری دارد و زمانی اتفاق می افتد که لخته خون یک رگ خونی را مسدود می کند و خون و اکسیژن به بخشی از مغز نمی رسد.

این اتفاق در دو حالت رخ می دهد: یک حالت سکتۀ آمبولیک است یعنی  لخته در جای دیگری از بدن شما تشکیل شود و در یک رگ خونی در مغز قرار گیرد.

حالت دوم سکتۀ ترومبوتیک است و زمانی اتفاق می افتد که لخته در یکی از عروق خونی مغز تشکیل شود.

سکته هموراژیک

سکتۀ هموراژیک زمانی اتفاق می افتد که یکی از عروق خونی پاره شده و خونریزی کند و از رسیدن خون به بخشی از مغز جلوگیری کند.

این خونریزی ممکن است در هر رگ خونی مغز یا غشای اطراف مغز رخ دهد.

علائم CVA

هرچه درمان CVA سریع تر انجام شود، پیش آگهی این بیماری بهتر خواهد بود به همین دلیل شناسایی و آشنایی با علائم سکته مغزی مهم است.

علائم سکته مغزی عبارتند از:

• مشکل در راه رفتن
• سرگیجه
• از دست دادن تعادل و هماهنگی
• مشکل در صحبت کردن یا درک صحبت دیگران
• بی حسی یا فلج صورت، پا یا بازو به احتمال زیاد فقط در یک طرف بدن
• تاری دید
• سردرد ناگهانی همراه با حالت تهوع، استفراغ، یا سرگیجه

علائم سکته مغزی بسته به فرد و محل وقوع سکته مغزی می تواند متفاوت باشد.

علائم معمولاً به طور ناگهانی ظاهر می شوند و ممکن است با گذشت زمان بدتر شوند.

• صورت: آیا یک طرف صورت آویزان است؟
• بازو: اگر فرد هر دو دستش را بیرون نگه دارد، آیا یکی به سمت پایین می افتد؟
• گفتار: تکلم فرد غیرطبیعی و نامفهوم است؟
• زمان: همین الان با 911 تماس بگیرید و در صورت وجود هر یک از این علائم به بیمارستان بروید.

تشخیص CVA

پزشک با انجام معاینۀ کامل قدرت، رفلکس‌ها، بینایی، گفتار و حواس شما را بررسی می‌کند.

به علاوه صداهای خاص  عروق خونی گردن هم بررسی می شود.

این صدا که بروت نامیده می شود، نشان دهنده جریان غیر طبیعی خون است.

در نهایت فشار خون شما را می گیرند که در صورت سکتۀ مغزی احتمالاً فشارتان بالاست.

پزشک احتمالاً برای کشف علت سکته مغزی و تعیین محل آن آزمایشات تشخیصی انجام می دهد که در ادامه به چند نمونه از آنها اشاره می کنیم:

آزمایش خون

شاید پزشک بخواهد خون شما را از نظر زمان لخته شدن، سطح قند خون یا عفونت آزمایش کند.

همه اینها می توانند بر احتمال و پیشرفت سکته مغزی مؤثر باشند.

آنژیوگرافی

آنژیوگرافی یعنی اضافه کردن یک مادۀ حاجب به خون و گرفتن عکس با اشعه ایکس از سر است که به پزشک کمک می کند رگ خونی مسدود شده یا خونریزی را پیدا کند.

سونوگرافی کاروتید

در این آزمایش از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از رگ های خونی گردن استفاده می کنند.

پزشک با این آزمایش تشخیص می دهد که آیا جریان خون غیرطبیعی به سمت مغز شما وجود دارد یا نه.

سی تی اسکن

سی تی اسکن اغلب بلافاصله بعد از بروز علائم سکته مغزی انجام می شود.

پزشک از این طریق ناحیۀ آسیب دیده یا سایر اختلالات مرتبط با سکتۀ مغزی را شناسایی می کند.

اسکن MRI

MRI در مقایسه با CT اسکن تصویر دقیقتری از مغز ارائه می کند و در تشخیص سکته حساستر است.

اکوکاردیوگرافی

این تکنیک تصویربرداری از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از قلب شما استفاده می کند به این ترتیب پزشک می تواند منبع لخته های خونی را پیدا کند.

الکتروکاردیوگرام (EKG)

نوار قلب در واقع ردیابی فعالیت الکتریکی قلب شماست و پزشک می تواند با کمک آن شخیص دهد که آیا ریتم غیرطبیعی قلب دلیل سکته مغزی است یا خیر.

درمان CVA

درمان سکته مغزی بستگی به نوع آن دارد مثلاً هدف از درمان سکته مغزی ایسکمیک، بازگرداندن جریان خون و هدف از درمان سکته مغزی هموراژیک کنترل خونریزی است.

درمان سکته مغزی ایسکمیک

برای درمان سکته مغزی ایسکمیک یک داروی حل کننده لخته یا رقیق کننده خون به شما می دهند.

به علاوه شاید لازم باشد برای جلوگیری از سکته دوم آسپرین مصرف کنید.

تزریق دارو به مغز یا رفع انسداد درمان اورژانسی سکتۀ مغزی ایسکمیک است.

درمان سکته مغزی هموراژیک

در سکتۀ مغزی هموراژیک دارویی به شما می دهند تا فشار مغز ناشی از خونریزی کم شود؛ اگر خونریزی شدید باشد، ممکن است برای برداشتن خون اضافی نیاز به جراحی داشته باشید به علاوه شاید لازم باشد با جراحی رگ خونی پاره شده را ترمیم کنند.

چشم انداز بلند مدت CVA

پس از هر نوع سکته مغزی یک دورۀ نقاهت وجود دارد که طول دورۀ بهبود به شدت سکته بستگی دارد.

شاید به دلیل تأثیرات سکته مغزی بر سلامت شما، نیاز به توانبخشی داشته باشید.

گفتار درمانی یا کاردرمانی یا کار با روانپزشک، متخصص مغز و اعصاب یا سایر متخصصان مراقبت های بهداشتی از جمله اقداماتی است که در دوره های توانبخشی انجام می شوند.

چشم انداز بلند مدت شما پس از سکته مغزی به چند عامل بستگی دارد:

• نوع سکته مغزی
• میزان آسیب وارده به مغز
• سرعت دریافت درمان
• سلامت عمومی شما

چشم انداز بلند مدت پس از سکته مغزی ایسکمیک بهتر از سکتۀ مغزی هموراژیک است.

مشکل در صحبت کردن، بلع، حرکت یا تفکر از جمله عوارض شایع ناشی از سکتۀ مغزی هستند که می تواند طی هفته ها، ماه ها و حتی سال ها پس از سکته مغزی بهبود یابد.

پیشگیری از CVA

سکتۀ مغزی ریسک فاکتورهای زیادی دارد که برای مثال می توان به دیابت، فیبریلاسیون دهلیزی و فشار خون بالا اشاره کرد.

به این ترتیب می توانید برای جلوگیری از سکتۀ مغزی اقدامات زیادی انجام دهید. ا

قدامات پیشگیرانه از سکتۀ مغزی شبیه اقداماتی است که برای پیشگیری از بیماری قلبی انجام می دهید. در ادامه به چند راه برای کاهش ریسک ابتلا اشاره می کنیم

• فشار خون خود را در محدودۀ طبیعی نگه دارید.
• مصرف چربی های اشباع و کلسترول را محدود کنید.
• سیگار نکشید و الکل را در حد اعتدال بنوشید.
• قند خونتان را کنترل کنید.
• وزن خود را در محدودۀ سالم نگه دارید.
• به طور منظم ورزش کنید.
• از رژیم غذایی سرشار از سبزیجات و میوه استفاده کنید.

اگر پزشک بداند که شما در معرض خطر سکتۀ مغزی هستید، احتمالاً داروهای لازم را برایتان تجویز می کند.

داروهای رقیق کنندۀ خون و ترومبولیتیک (ضد لخته) از داروهای پیشگیرانه احتمالی برای سکته مغزی هستند.