دکتر غزاله اسلامیان در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم درباره وضعیت شیوع چاقی درجهان و ایران اظهار کرد: در حال حاضر در دنیا، 2 میلیارد نفر بزرگسال بالای 18 سال از بین 8 میلیارد جمعیت جهان به چاقی و اضافه وزن مبتلا هستند. بر اساس جدیدترین مطالعات انجام شده در کشور ایران، 8 میلیون نفر ایرانی در همه رده‌های سنی، دچار اضافه وزن و چاقی هستند. همچنین شیوع چاقی در ایران در طی 40 سال گذشته، 5.5 برابر شده است.
منظور از چاقی چیست؟
وی افزود: تعیین دقیق چاقی عمومی با اندازه گیری میزان واقعی ذخایر چربی موجود در ترکیب بدن امکان پذیر است که با روش‌های پیچیده و گران قیمتی باید انجام شود اما در پژوهش‌ها به دلیل سادگی و کم هزینه بودن، از شاخص توده بدنی (BMI) حاصل تقسیم وزن (به کیلوگرم) بر قد (به مترمربع) برای تعریف اضافه وزن و چاقی استفاده می‌شود. بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت، اگر عدد به دست آمده بین 18.5 تا 24.9 باشد، فرد دارای وزن مناسب است. اگر بین 24.9 تا 30 باشد نشانه اضافه‌وزن و افراد دارای شاخص توده بدنی بالاتر از 30 چاق هستند که می‌تواند درجات مختلفی داشته باشد.
تعریف چاقی شکمی چیست؟
اسلامیان ادامه داد: علاوه بر چاقی عمومی، چاقی شکمی به عنوان فاکتور پیش‌بینی‌کننده مستقل پیامدهای قلبی ـ عروقی در پژوهش‌ها مورد توجه است که برای تعریف آن از اندازه محیط دور کمر استفاده می‌شود. حد مرزی توصیه شده دور کمر برای جنسیت، نژادها و ملیت‌های مختلف، متفاوت است. چاقی شکمی در هر دو جنس زن و مرد، بر اساس اولین گزارش کمیته کشوری چاقی در ایران، دور کمر بالای 95 سانتیمتر تعریف شده است.
بهترین رژیم غذایی برای لاغر شدن
متخصص تغذیه درباره بهترین رژیم غذایی بیان کرد: بهترین نوع رژیم به منظور کاهش وزن و حفظ سلامتی، اصلاح سبک زندگی و به ویژه تغذیه و پیروی از یک الگوی غذایی سالم بر اساس تمامی گروه‌های غذایی با هدف کاهش وزن تدریجی 0.5 تا یک کیلوگرم در هفته است. این رژیم غذایی باید دارای پنج اصل کفایت، تعادل، تنوع، کنترل انرژی دریافتی و میانه‌روی باشد. در یک برنامه غذایی مناسب برای کاهش وزن، ضمن اینکه انرژی کمتری دریافت می‌شود، تمامی مواد مغذی ضروری باید به میزان کافی دریافت شود؛ همچنین یکی از رمزهای موفقیت این رژیم غذایی، افزایش فعالیت بدنی روزانه (حداقل 30 دقیقه) به صورت منظم است. به یاد داشته باشیم اصلی‌‌ترین هدف کاهش وزن، حفظ و ارتقاء سلامتی است. تغییر شیوه زندگی در بزرگسالان دشوار است، اما اگر اصلاح سبک زندگی از سنین کودکی آغاز شود، در حفظ و ارتقاء سلامت عمومی جامعه بسیار مؤثر خوهد بود.
عوارض خطرناک مصرف قرص‌های لاغری
عضو هیئت علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره عوارض مصرف قرص‌های لاغری هشدار داد: بسیاری از افرادی که به دنبال کاهش وزن هستند، به دنبال یک راهکار سریع هستند. متأسفانه تولیدکنندگان و عرضه کنندگان قرص‌ها و مکمل‌های لاغری، با وعده‌هایی عجیب و غریب از خواص داروهای خود می‌گویند ادعاهایی که اکثرا دروغین هستند و هنوز از طریق تحقیقات بالینی به اثبات نرسیده‌اند. مصرف این قبیل داروها عوارض جبران ناپذیری به دنبال خواهند داشت. از جمله عوارض مصرف این مکمل‌ها می‌توان به افزایش ضربان قلب، اعتیاد به مکمل‌ها، افزایش فشار خون، بی‌خوابی، مشکلات کلیوی و کبدی اشاره کرد.
لزوم ارتقای آگاهی مردم درباره تغذیه سالم
وی تصریح کرد: یکی از مهم ترین علل مشکلات تغذیه‌ای در دنیا، عدم آگاهی تغذیه‌ای کافی در سطح جامعه است که زمینه ساز بروز چاقی یا سوء تغذیه و یا حتی ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر مانند دیابت، قلبی عروقی، سرطان‌ها و … می‌شود. یکی از اقدامات مهم در کاهش بروز این بیماری‌ها، افزایش سطح دانش مردم در مورد تغذیه سالم است.
به گفته این متخصص تغذیه، آگاهی درباره بهترین روش نگهداری و پخت مواد غذایی به منظور حفظ و افزایش ارزش غذایی آنها، آگاهی در مورد جایگزین‌های مناسب برای مواد غذایی ناسالم، در دسترس بودن مواد غذایی متنوع و سالم در چهار فصل سال و انتخاب بهترین مواد غذایی با توجه به قیمت، روش نگهداری غذاها و حتی گروه سنی اعضای خانواده، از جمله نکاتی است که باید افزایش سطح دانش مردم درباره آنها صورت بگیرد.
وی گفت: توزیع مناسب غذای خریداری شده یا طبخ شده بین اعضای خانواده با توجه به اینکه فرد بیمار است یا خیر و یا در چه رده سنی قرار دارد دارای اهمیت است؛ برای مثال نیاز به پروتئین برای کودک خانواده با یک سالمندی که مبتلا به بیماری کلیوی است بسیار متفاوت است.
خطرات چاقی برای کودکان و نوجوانان
عضو هیئت علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: اضافه‌وزن و چاقی در سنین کودکی و نوجوانی علاوه بر پیامدهای مختلف فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و آموزشی کودک را در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن قرار می‌دهد. همچنین می‌تواند بر سلامت روان آنها تأثیرات مخرب بگذارد، بروز بلوغ زودرس را افزایش دهد و حتی بر رشد قدی آنها تأثیرات منفی دارد. به علاوه، اضافه وزن و چاقی می‌تواند زمینه‌ساز بروز انواع بیماری‌های مزمن غیر واگیر نظیر دیابت، پرفشاری خون، قلبی ـ عروقی و … در سنین بزرگسالی شود.
رژیم غذایی غیراصولی برای کودکان ممنوع!
این متخصص تغذیه تأکید کرد: با توجه به اینکه کودکان و نوجوانان در سن رشد هستند، نباید با به کارگیری روش‌های غیراصولی و شتاب زده و تجویز انواع رژیم‌های سخت و نامتعارف بدن آنها را از انواع مواد مغذی و انرژی مورد نیاز برای رشد و سلامتی محروم کرد؛ بنابراین کودکان و نوجوانان باید به میزان کافی از همه گروه‌های غذایی در برنامه غذایی روزانه استفاده کند. اگر کودک علاقه زیادی به خوردن انواع تنقلات پرکالری دارد، باید به تدریج این وعده‌های غذایی پرانرژی و فاقد مواد مغذی لازم (مثل انواع چیپس، پفک، شربت‌ها و نوشابه‌ها و …) از برنامه غذایی او حذف شود. به جای تنقلات پرکالری از انواع غلات و حبوبات، میوه‌ها و سبزی‌های تازه، لبنیات کم چرب، انواع مغزدانه‌ها در حد نیاز در برنامه غذایی استفاده شود. مصرف انواع غذاهای آماده و فست فودها محدود شود. برای طبخ غذاها از نمک و روغن کمتری استفاده شود. از حذف وعده‌های غذایی به ویژه صبحانه پرهیز شود. کودک و نوجوان باید به انجام فعالیت‌های جسمانی بیشتر تشویق شوند و والدین نیز در این راه با آنها همراه شوند.
منبع خبر : خبرگزاری تسنیم
نظرات کاربران