نگرانی جدی از کاهش کمیت و کیفیت آموزش، پژوهش و خدمت‌رسانی به بیماران در آینده نزدیک در ایران

1.توسعه آموزش پزشکی از 7 دانشکده  به بیش از 60 دانشگاه و دانشکده و تربیت نیروی انسانی در کلیه مقاطع علوم پزشکی منجمله پزشکی عمومی،  PhD، تخصصی و فوق‌تخصصی، پرستاری، مامایی، پیراپزشکی و توانبخشی با کیفیت مطلوب و بی‌نیازی کامل از نیروی انسانی خارج از کشور و یا اعزام بیماران به خارج از کشور.

اکنون در مناطق محروم کشور پزشکان بسیار حاذقی داریم که بهترین خدمات تخصصی را در دورافتاده‌ترین مناطق کشور به کلیه آحاد جامعه منجمله دهک‌های پایین جامعه ارائه می‌دهند.

2.ارتقاء چشمگیر شاخص‌های سلامت از جمله پوشش کامل واکسیناسیون،کاهش مرگ‌ و میر کودکان و مادران با توسعه کشور و استقرار بهترین شبکه بهداشتی و پیشگیری در اقصی نقاط کشور و افزایش امید به زندگی در بدو تولد برای ایرانیان از 54 سال (قبل از انقلاب) به 76 سال (در سال 1402).

3.تاسیس و تجهیز بیمارستان‌های مدرن و ارایه پیشرفته‌ترین خدمات درمانی در همه رشته‌های تخصصی و فوق‌تخصصی علوم پزشکی.

4.در حوزه پژوهش و فناوری پزشکی کشور و تولید مقالات علمی، ایران رتبه اول را در منطقه و در بین همه کشورهای اسلامی بدست آورد و رتبه  جهانی خود را از رتبه 70 به رتبه 15 ارتقاء و در فناوری رشد چشمگیری را تجربه کرد.

 متاسفانه طی چند سال گذشته اقداماتی بسیار نگران کننده رخ داده است که سبب نگرانی انجمن‌های علمی گروه پزشکی کشور شده است، و بیم آن می‌رود که با قدر ندانستن و از دست رفتن بخش زیادی از افتخاراتی که با زحمت و مرارت و صرف وقت و انرژی

 فراوان در 40 سال گذشته نظام سلامت ما را پایدار و افتخارآفرین نموده است در آینده نزدیک از دست برود.

1. بنیادی‌ترین شرط توسعه، عقلانیت و استفاده از تجربه خردمندان  برای حکمرانی صحیح در  کشور است. در حال حاضر روحیه و مهارت هم‌شنوی، پرسش‌گری و نقد وجود ندارد.

2.خدمات درمانی، سلامت مردم و رشته پزشکی ، وابستگی شدید به تجهیزات، ارز و سرمایه‌گذاری دارد و مشکلات اقتصادی، فقر و رشد تورم در حال ایجاد چالش و از هم پاشیدگی نظام سلامت است و همین مسئله در آینده‌ای نه چندان دور، می‌تواند بسیاری از مراکز دولتی و خصوصی را با مشکلات جبران ناپذیر مواجه کند. ما احتیاج مبرم به حکمرانی مبتنی بر دانش برای پیشگیری از بحران در نظام سلامت داریم.

3.متاسفانه بر خلاف اصول اخلاقی، تلاش شبانه‌روزی رسانه‌های دولتی و شبه‌دولتی طی سال‌های اخیر با برنامه‌های توهین‌آمیز و اطلاق عناوین خلاف واقع، تلاش دارد تا چهره نجیب و مرجعیت پزشکان کشور را در جامعه مخدوش نماید و در این میان برخی مسئولین نیز بجای تقویت پتانسیل‌های پزشکی کشور با حذف برخی اساتید و پزشکان دلسوز و مدیر و مدبر دانشگاه‌ها به این مسئله دامن زده اند.

4.میزان حقوق و دستمزد و همچنین کارانه پزشکان نسبت به هزینه‌های زندگی، تورم و شان و منزلت پزشکان به حدی ناچیز است که حتی فداکارترین و وطن‌دوست‌ترین پزشکان نیز قادر به تحمیل رنج و مشقت ماندگاری در شهرستان‌های کوچک و روستاها را به خانواده خود ندارند و اجبار به مهاجرت را به اختیار خدمت در مناطق محروم ترجیح می دهند.

5.اصلی‌ترین و مهم‌ترین عامل پیشرفت هر کشور نیروی انسانی متخصص و علاقمند به پیشرفت آن کشور است. مهاجرت فوج عظیم نیروی انسانی جامعه پزشکی بزرگترین آفت برای آینده نظام سلامت کشور است. متاسفانه پاسخ وزیر بهداشت برای مقابله با این بحران ناامیدکننده بوده است و در عوض ارائه راه‌حل‌های جذبی به راه‌حل‌های دفعی روی آورده‌اند که در سطور بعد مفصل‌تر به آن پرداخته خواهد شد.

6.انتصاب مدیران ضعیف در راس مهم‌ترین دانشگاه‌های کشور موجب سقوط علمی دانشگاه‌ها در آینده نزدیک است.(به نوعی که در اطلاعات ذیل دیده می‌شود تولیدات علمی کاهش یافته است)

7. بی‌عدالتی و عدم رعایت دقیق ضوابط مربوطه و عدم جذب دانشجویان ساعی و با هوش در امتحانات ورودی کشوری که به صورت آزاد شرکت می‌نمایند و واگذاری اکثر صندلی‌های  رشته‌های برجسته مورد علاقه آنان به سهمیه‌ها و در نتیجه در تعدادی از رشته ها داوطلب آزاد پذیرش نمی‌گردد.

8.در سال‌های اخیر، اتفاقاتی در جامعه رخ داده(نظیر دخالت افراد غیر مجاز در امور پزشکی و تشدید این نوع دخالت‌ها توسط رسانه ملی و دعوت از افرادی که به خودشان اجازه می‌دهند، راجع به امر پیشگیری و درمان بیماری‌ها صحبت کنند، فضاسازی‌ها و تبلیغات علیه جامعه پزشکی نظیر تخلف مالیاتی کل جامعه پزشکی،…) و همچنان نیز ادامه دارد؛ که باعث شده جایگاه جامعه پزشکی تهدید شود و در نتیجه آن، کم شدن انگیزه‌ها و مهاجرت‌ها را شاهد هستیم و متاسفانه حتی کشورهای دیگر آماده‌اند با دستمزد ۱۰ تا ۱۵ برابری، اعضا جامعه پزشکی را جذب کنند و  تبعات آن در سال‌های نه‌چندان دور، جامعه و مردم را گرفتار خواهد ساخت.

9.دخالت و تصمیم شورای‌ عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر افزایش ظرفیت پزشکی کاملاً غیر‌کارشناسی و یک اقدام اشتباه بود و به رغم مخالفت ۴ ارگان مهم؛ کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، سازمان نظام پزشکی، وزارت بهداشت و فرهنگستان علوم پزشکی متأسفانه شاهد افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی بودیم. جالب است که اخیراً، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرده‌اند که زیرساخت‌های لازم را برای افزایش ظرفیت دانشجوی پزشکی نداریم و همین موضوع، صحت و خیرخواهی اظهار نظر کارشناسی ۴ ارگان مربوطه را ثابت نمود.

10.متاسفانه بخش پژوهش و فناوری برنامه توسعه هفتم، بودجه لازم  برای پیشرفت علم و فناوری در ایران را پیش‌بینی نکرده است. مهمتر از خود برنامه، اجرای دقیق برنامه است. در چند سال گذشته اقدامات تخریبی جدی بقرار زیر در بخش پژوهش و فناوری کشور دستاوردهای مهم برنامه‌های قبلی را از بین برده است و پیش‌بینی می‌شود که با اقدامات تخریبی حوزه معاونت تحقیقات و فناوری سلامت در سال‌های آینده رتبه علمی ایران در سطح جهان کاهش یابد همانگونه که در گزارش‌های اخیر افول جایگاه سه دانشگاه پایتخت مطرح گردیده است.

-حذف 79 ردیف بودجه‌های پژوهشی و فناوری در کلیه دانشگاه علوم پزشکی.

-غیر فعال شدن مرکز ملی تحقیقات علوم پزشکی.

-عدم تخصیص بودجه مصوب به اکثر قریب به اتفاق طرح‌های مهم پژوهشی و فناوری و توقف اجرای این طرح‌ها در سطح کشور.

-انتصاب افراد غیر متخصص و ناآگاه به امر پژوهش و فناوری و ناامید کردن نیروهای زبده و محققین فعال کشور.

-سقوط رتبه علمی ایران از 15 درسال میلادی2021 به رتبه 17 در سال 2023 .

-کند شدن و افقی شدن رشد مقالات پزشکی در  Scopus.

-کاهش شدید مقالات با همکاری‌های بین‌المللی در Scopus.

 مجموعه اقدامات فوق در پنج سال  آینده موجب افت شدید آموزش، پژوهش و خدمت‌رسانی پزشکی به مردم ایران می‌گردد و لازم است اقدامات اصلاحی زیر هر چه زودتر در دستور کار قرار گیرد:

1. استقرار حکمرانی علمی و تقویت هوشمندانه حس اقتدار، امنیت و بازدارندگی و سامان‌بخشی به اقتصاد نابسامان کشور و حل مقتدرانه‌ی مشکلات جامعه پزشکی.

2.فعال كردن ساختارها و ظرفيت‌هاي قانوني كشور به‌منظور افزايش اختيارات و آزادي عمل دانشگاه‌ها و مراكز پژوهشي، تقويت و تثبيت مديريت‌ها و راهبردهاي علمي، گسترش همكاري‌های بين‌بخشي و ارتباط دانشگاه و صنعت.

3.عمل به مُرِّ قانون و شفافیت در اطلاع‌رسانی از اقدامات و برخورد قاطع قوای سه‌گانه با نارسایی‌ها، فسادها و ترک فعل‌های احتمالی که همواره از مطالبات مستمر رهبری انقلاب و مردم شریف بوده است و انتظار می‌رود با قاطعیت و سرعت بیشتری صورت پذیرد.

4.ارتقای بردباری، تحمل یکدیگر و احترام متقابل در شرایط پیش آمده، به منظور تقویت هم‌بستگی ملی و یکپارچگی سرزمینی و پذیرش انتقاد و نقد از طرف مسئولین.

5.تلاش جدی در جهت جذب نخبگان و فرهیختگان نظام سلامت و استفاده از تجربه آنها درحفظ، پیشبرد و ارتقا سلامت و توقف کامل خالص‌سازی و عدم استفاده از افراد بدون دانش و تجربه در امور اجرایی نظام سلامت کشور همراه با شناسایی و میدان دادن به جوانان متخصص، و علاقمند به پیشرفت کشور.. .

6.اصلاح نظام تعرفه‌های پزشکی و پرداخت منطبق با تورم و وضعیت اقتصادی حاکم بر کشور به‌منظور افزایش رضایت‌مندی ، ماندگاری کارکنان  جامعه پزشکی و کاهش مهاجرت  نخبگان و… .

7.پاسخ‌گویی، توجیه و اقناع همه جانبه افکار عمومی، صیانت از سرمایه‌های اجتماعی انقلاب اسلامی و ایران مستقل و سرافراز و تعمیق پایه‌های مردم سالاری دینی بمثابه ی الگوی جدید و جذاب حکمرانی با محوریت عدالت در جهان معاصر، از مهم‌ترین وظایف دستگاه‌ها، نیروها و نهادهای نظام اسلامی باشد.

8.امیدآفرینی واقعی و روحیه دادن به یکدیگر و به اشتراک گذاردن موفقیت‌ها و تجارب ارزشمند و شریک کردن دیگران در فرصت‌هایی برای زندگی اخلاقی و معنوی بهتر و معیشت شیرین از اقداماتی است که بدون تردید، پیشرانی برای تحولات و پیشرفت ایران عزیز خواهد بود.

9.انتصاب افراد باتجربه و دانشمند در مسئولیت‌های حساس در وزارت بهداشت و دانشگاهای علوم پزشکی و پرهیز از ناکارآمدی سیستم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با حذف نیروهای خبره و با سابقه روشن و سازنده در نظام سلامت.

10.تقویت شبکه بهداشتی کشور که در سالهای اخیر دچار عدم توجه و بی مهری شده است.

 « هیات مدیره مجمع انجمن‌های علمی گروه پزشکی ایران»