بیماری حداقل تغییرات
بیماری حداقل تغییرات یا به اختصار MCD یک بیماری کلیوی است که در آن مقادیر زیادی پروتئین از طریق ادرار دفع می شود.
این یکی از شایع ترین علل سندرم نفروتیک در تمام جهان است.
کلیه ها وظیفۀ پاکسازی خون از مواد زاید طبیعی را برعهده دارند.
برای این کار در طول روز چندین بار خون را فیلتر می کنند.
برای همین به ادرار می گویندخون فیلتر شده!
معمولاً کلیه ها می توانند این خون را فیلتر کنند بدون اینکه هیچ پروتئینی وارد ادرار شود.
وقتی فیلترهای کلیه آسیب ببینند، پروتئین ها به داخل ادرار راه پیدا می کنند که به این حالت پروتئینوری می گویند؛ پروتئینوری یعنی وجود پروتئین در ادرار!
MCD علائم متفاوتی دارد و بهترین راه تشخیص قطعی بیوپسی است.
همانطور که می دانید بدن انسان دو کلیه دارد
. تمام خون موجود در بدن بارها و بارها در طول روز از کلیه ها عبور می کند و هر بار مقداری از آن توسط گلومرول فیلتر می شود.
با این کار خون شما تمیز شده و مقداری از آن به ادرار تبدیل می شود.
ادرار مثل خون قرمز نیست چون گلبول های قرمز که باعث رنگ خون می شوند خیلی بزرگ هستندو نمی توانند از فیلترها رد شوند.
گلومرول یک کیسۀ کوچک از عروق خونی است که خون را فیلتر می کند.
خون فیلتر شده یعنی همان ادرار به لوله هایی به نام حالب می ریزد و در نهایت به مثانه می رسد.
در MCD گلومرول ها زیر میکروسکوپ نوری عادی به نظر می رسند.
برای همین به این بیماری می گویند بیماری حداقل تغییرات!
یعنی زیر میکروسکوپ تغییری دیده نمی شود!
پس چطور این بیماری را تشخیص می دهند؟
برای تشخیص MCD باید از میکروسکوپ الکترونی استفاده کرد.
میکروسکوپ های الکترونی می توانند یک جسم را تا بیش از 1 میلیون برابر اندازۀ طبیعی خود بزرگ کنند.
- چطور به این بیماری مبتلا می شویم؟
هیچکس نمی داند!
MCD به خصوص در کودکان یکی از شایع ترین علل سندرم نفروتیک است.
در واقع، تقریباً 90% کودکان 10 سال و کمتر مبتلا به سندرم نفروتیک ، MCD دارند؛ برای تشخیص این بیماری از نمونه برداری استفاده می کنند.
به طور کلی MCD دو دسته است: اولیه و ثانویه.
منظور از MCD اولیه این است که بیماری به خودی خود ایجاد شده و هیچ علت مشخصی ندارد.
MCD اولیه رایج تر است. ثانویه یعنی ما فکر می کنیم MCD ناشی از یک بیماری دیگر است یا حداقل به آن ربط دارد.
در بزرگسالان، MCD با موارد زیر ارتباط دارد:
- داروها: NSAIDها، لیتیوم، بعضی آنتی بیوتیک ها، بیس فوفونات ها
- لوسمی بدخیم، لنفوم
- عفونت: سفلیس، HIV، هپاتیت
- آلرژی: الرژی های محیطی
در هر حال MCD ثانویه خیلی نادر است و تشخیص MCD هیچ خطری برای موارد بالا ایجاد نمی کند.
علائم MCD
ادم یا تورم عمیق قابل توجه ترین علامت MCD است.
این تورم از پاها و ساق پا شروع شده و به باسن و شکم می رسد.
برخلاف خیلی از بیماری های دیگری که می تواند باعث سندرم نفروتیک شود، پروتئینوری و ادم MCD خیلی زود و تقریباً یک شبه ایجاد می شود.
فشار خون بالا، کلسترول بالا و افزایش احتمال تشکیل لختۀ خون از دیگر علائم این بیماری است.
برخلاف اکثر بیماری های کلیوی، به خصوص آنهایی که باعث سندرم نفروتیک می شوند، MCD تأثیری روی قابلیت کلیه برای تصفیۀ خون ندارد.
این در کودکان و نوجوانان محرزتر است.
هیچ کدام از علائم بالا خاص MCD نیستند.
اگر شما یا پزشک تان به MCD مشکوک هستید، تنها راه مطمئن شدن ، بیوپسی کلیه است.
هرچند، بخاطر شیوع این بیماری در بچه ها، وقتی کودک به سندرم نفروتیک مبتلا شود، قبل از بیوپسی درمان MCD شروع می شود.
اگر درمان بلافاصله علائم را بهبود نبخشد و مقدار پروتئین موجود در ادرار کم نشود، برای یافتن علت این مشکل بیوپسی گرفته می شود.
سندرم نفروتیک
وقتی پروتئین موجود در ادرار بالا باشد، می گویند فرد سندرم نفروتیک دارد.
این سندرم شامل موارد زیر است:
- پروتئینوری بیش از 3 گرم در روز
- هیپوآلبومینمی(کاهش پروتئین خون نسبت به حالت عادی)
- ادم محیطی(تورم)
- هیپرلیپیدمی(کلسترول بالا)
- انعقاد خون( افزایش تشکیل لختۀ خون)
درمان MCD
MCD یک از بیماری های کلیوی قابل درمان بخصوص در کودکان است.
درمان همیشه شامل یک دوره مصرف استروئیدهای خوراکی(پردنیزون) است که در چند هفته اثر می گذارد.
امکان بهبودی کامل وجود دارد ولی ممکن است در آینده بیماری عود کند.
در موارد عود بیماری یا زمانی که MCD با استروئید درمان نمی شود می توان از شیمی درمانی استفاده کرد.
مبتلایان به MCD باید داروهایی مصرف کنند که میزان پروتئین موجود در ادرار را کاهش می دهند
. این داروها مهارکننده‌های ACE (مهارکننده‌های آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین) و ARB (مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین II) نامیده می شوند.
اگر سطح پروتئین ادرار بالا باشد باید به عوارض سندرم نفروتیک توجه کرد؛ بیمار باید علاوه بر غربالگری، درمان متداول کلسترول را دریافت کند .
این افراد بیش از دیگران در معرض تشکیل لختۀ خون هستند. در نهایت، بیمار باید عملکرد کلیه ها را به طور منظم کنترل کند.
پیش آگهی MCD
پیش آگهی MCD حتی در بزرگسالان هم خوب است.
بیشتر از 90% بیماران به استروئیدهای خوراکی جواب می دهند و اکثر افراد کاملاً خوب می شوند.
با این حال، بیش از 50% کسانی که خوب می شوند در آینده در معرض عود بیماری هستند و باید دوباره تحت درمان با استروئید یا شیمی درمانی قرار بگیرند.
باوجود اینکه به ندرت پیش می آید MCD منجر به بیماری کلیوی شود ولی بعضی از بیماران در نهایت به بیماری دیگری به نام گلومرولواسکلروز قطعه‌ای کانونی (FSGS) مبتلا می‌شوند
. FSGS بیماری تهاجمی تری است که درمان زیادی ندارد و در نهایت باعث نارسایی کلیه خواهد شد.
نظرات کاربران