به بهانه روز سالمند؛
عضو هئیت علمی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی گفت: به افراد خانواده یادآوری میکنیم که مدام از سالمند خود انتظار نداشته باشید با شما منعطف عمل کنند، انعطاف ورزیدن از وظایف سایر افراد نسبت به سالمند است نه برعکس.
به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، در تقویم جهانی اول اکتبر (۹ مهر) هر سال به عنوان روز جهانی سالمندان نامگذاری شده است. سازمان ملل در سال ۱۹۸۲ شورای جهانی سالمندی را تشکیل داد و در همان سال طرحی را برای تعیین یک روز جهانی برای سالمندان ارائه داد تا اینکه در سال ۱۹۹۰ این شورا اول اکتبر را روز جهانی سالمندان تعیین کرد.
احمد احمدی پور، روانپزشک و عضو هئیت علمی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی در گفتگو با خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: شروع سالمندی از سن ۶۵ سالگی است و اینکه فکر کنیم سالمندان به واسطه سن شان از عملکرد مطلوب فاصله دارند اشتباه است.
این روانپزشک افزود: نکته مهم این است که در سالمندی میزان عملکرد فرد نسبت به دوره‌های قبل دچار تغییراتی می‌شود، اما لزوما همراه با افت شدید یا به عبارتی زمین گیر شدن آن‌ها نیست. به هر حال این تغییر که به صورت کاهش در توانمندی‌های مختلف است تاثیر خود را در زندگی فرد و خانواده او نشان می‌دهد.
عضو هئیت علمی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی با بیان اینکه در سالمندی همراه با کاهش در قوای فیزیکی در حوزه شناختی و سایر عملکرد‌های مغز نیز شاهد تغییر هستیم گفت: این تغییر در عملکرد مغز به گونه‌ای است که سرعت، دقت و عملکرد حافظه، تمرکز و توجه، پردازش مغز، تصمیم گیری و قضاوت فرد کاهش یافته و در مواردی این کاهش می‌تواند به اندازه‌ای باشد که سبب بیماری یا اختلال در فرد شود. به طور مثال کاهش حافظه به میزان زیاد منجر به بیماری فراموشی شود یا مشکل در تصمیم گیری منجر به تصمیمات اشتباه همراه با عواقب غیر قابل جبران در زندگی فرد شود.
تنهایی استرس بزرگ دوران سالمندی
وی با اشاره به اینکه زندگی سالمندان تحولات بیشتری نسبت به سایر سنین در خود دیده است و همیشه این تحولات مثبت نبوده و وقایع منفی و دردناک هم شامل آن شده است، گفت: یکی از این موارد بازنشستگی است. مقوله‌ای که برای خیلی از افراد در جوامع مختلف به معنای رها شدن از مسئولیت‌های شغلی و افزایش لذت از زندگی است، اما می‌تواند در افرادی دیگر یک استرس بزرگ به حساب آید به خصوص در مورد کاهش درآمد‌های مالی که در ادامه می‌تواند منجر به کاهش اعتماد به نفس در سالمند شود.
این روانپزشک افزود: برخی هم بازنشستگی را با کاهش طول عمر و امید به زندگی اشتباه می‌گیرند، در صورتی که امروزه بر این عقیده اند که تعداد سال‌های بازنشستگی با سال‌های شغلی برابر است.
وی با بیان اینکه برخی موارد در این سنین بیشتر و خطرناک‌تر دیده می‌شود گفت: تنهایی یا احساس تنهایی به واسطه از دست دادن نزدیکان از جمله دوستان یا همسر، نگهداری در مراکز مراقبت از جمله خانه‌ی سالمندان، کاهش سلامتی به هر دلیلی، ضعف قوای جسمی یا ناتوانی، مورد تبعیض قرار گرفتن، مشکلات پزشکی به خصوص موارد مزمن نسبت به حاد، مشکلات اقتصادی می‌تواند از این موارد باشد.
افسردگی در سالمندان را جدی بگیرید
عضو هئیت علمی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی گفت: متاسفانه یکی از اتفاقات بد دوران سالمندی می‌تواند افسردگی و وجود افکار خودکشی و یا در موارد شدیدتر اقدام به خودکشی باشد. وجود افکار خودکشی در این سن باید توسط خانواده‌ها بسیار جدی گرفته شود و ناتوانی جسمی فرد را دلیلی برای ناتوانی در عملی کردن افکار آن‌ها ندانند. در این سنین متاسفانه اگر افکار خودکشی ایجاد شود عزم، تصمیم و جدیت فرد نسبت به سنین دیگر بیشتر است و انتخاب روش‌های کشنده، شایع‌تر و احتمال فوت نیز بیشتر خواهد بود.
احمدی پور با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین عوامل خطر برای اقدام به رفتار‌های خطرناک در این افراد همان تنهایی، انزوا و ایزوله شدن آن هاست، گفت: متاسفانه با کاهش تعداد اعضا خانواده نسبت به قبل و افزایش مشکلات و مشغله‌های سایر افراد خانواده، سالمندان نسبت به گذشته از حمایت‌های عاطفی و اجتماعی کمتری برخوردار هستند و این مساله می‌تواند احتمال افسردگی و سایر مشکلات آن‌ها را بیشتر کند. هر چند که منابع و تسهیلات مربوط به این دوره نسبت به قبل پیشرفت داشته، اما مشخص نیست بهره بردن از این منابع افزایش پیدا کرده است یا خیر؟
این روانپزشک افزود: البته خود سالمندان نیز ممکن است همه‌ی مشکلاتشان را به پیری انتساب دهند و از این جهت مسئولیت خودشان در قبال سلامتی و حفظ توانمدی‌های شان را فراموش کنند که لازم است در این موارد توسط سایر افراد به فعالیت، افزایش حضور در جمع، پیگیری مشکلات سلامتی، ورزش و تغذیه مناسب تشویق شوند.
آموزش در دوران سالمندی کند شدن عملکرد مغز به تعویق می‌اندازد
احمدی پور تاکید کرد: با شروع سالمندی و افزایش سن، توانمندی افراد در حوزه‌های مختلف از جمله آموزش یا به کار گیری مهارت‌ها کاهش می‌یابد و این کاهش نه تنها در کسب مهارت‌های جدید مشهود است که در کاهش مهارت‌های قبلی نیز دیده می‌شود. از این جهت نباید انتظار داشت که این افراد مشابه جوانان با تکنولوژی و فضای مجازی پیش بیایند، هر چند که استفاده از این ابزار و یادگیری مهارت‌های جدید اکیدا توصیه می‌شود و افراد باید تلاش کنند تا همچنان در دوره سالمندی هم آموزش و فراگیری داشته باشند. این مسائل باعث می‌شود کند شدن عملکرد مغز به تعویق بیفتد و تفاوت بین نسلی کمتر شود و سالمندان خودشان را کمتر رها شده یا تنها ببینند.
وی تاکید کرد: البته حضور در فضای مجازی به صورت افراطی هم می‌تواند باعث ایزوله شدن بیشتر و از دست رفتن منابع حمایتی و عاطفی در فرد شود که در ادامه با تهدید افسردگی روبرو خواهند شد.
سالمندان آسیب پذیر هستند، منعطف باشید
عضو هئیت علمی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی با بیان اینکه بی شک در دوره سالمندی با توجه به آسیب پذیری‌های خاص این دوره مراقبت‌های ویژه ایی لازم می‌شود گفت: مراقبت‌های روانی از جمله ملاقات کردن سالمندن، در دسترس بودن، توجه نشان دادن و مسئولیت پذیری نسبت به آن‌ها لازم است. در مواردی به افراد خانواده یادآوری میکنیم که مدام از سالمند خود انتظار نداشته باشید با شما منعطف عمل کنند، انعطاف ورزیدن از وظایف سایر افراد نسبت به سالمند است نه برعکس. حتی در مواردی توصیه می‌شود شرایط و محیط خانه را بر اساس نیاز‌های آن‌ها تنظیم کنید و انتظار برعکس نداشته باشید.
وی افزود: توجه نشان دادن به مشکلات سالمندان نیز اهمیت بسیار دارد و نباید هر علامتی را با سن بالا توجیه کرد. خیلی وقت‌ها علائم این افراد از بیماری زمینه‌ای آن‌ها متفاوت از سایر سنین است به طور مثال اکثر بیماران افسردهدر سالمندان شکایات خود را از علایم فیزیکی مانند بدن درد یا سردرد عنوان می‌کنند تا علائم روانی، از این جهت خیلی پیش می‌آید که بیماری آن‌ها تشخیص داده نشده باقی بماند.
نظرات کاربران