تله های زندگی در همه ی انسان ها احتمالا وجود دارد. هرکسی از خانواده و والدین خود چند تله با خود برداشته است حتی اگر به وجود آن ها آگاه نباشد.
آیا شما هم مثل برخی از افراد موارد زیر را تجربه کرده اید یا اینکه هم اکنون در حال تجربه آنها هستید؟
- همواره در حال پنهان کردن احساسات واقعی خود بوده و برای بروز آنها دچار مشکل هستید؟
- از اشتباهات گذشته خود شرمسارید و مدام با یادآوری آنها احساس شرم می کنید؟
- در روابط نزدیک تان از حق خود گذشته و خود را قربانی می کنید؟
- از زندگی ناامید بوده و نسبت به آینده چشم انداز منفی دارید؟
- به درخواست همه پاسخ مثبت داده و از نه گفتن واهمه دارید؟
- به بهانه ترس از شکست خیلی از کار ها را تجربه نمی کنید؟
- از شنیدن انتقاد می ترسید و سریعا برانگیخته می شوید؟
- سعی دارید که مدام خود و اطرافیانتان را کنترل کنید؟
- نسبت به دیگران وابستگی شدید و مخرب دارید؟
- حس ناکافی و نالایق بودن یا بی عرضگی دارید؟
- خود را با دیگران مقایسه می کنید؟
- از ابراز احساسات خود می ترسید؟
- از خود توقع بیش از حد دارید؟
- مدام ناراضی و منتقد هستید؟
- دیگران را سرزنش می کنید؟
اگر پاسخ شما به برخی از این سوالات مثبت است این مطلب برای شما بسیار مفید خواهد بود. ما در این مقاله به بررسی 18 نوع از تله های شخصیتی که ممکن است زندگی شما را تباه کنند، پرداخته و تمامی طرحواره های ناسازگار زندگی را بررسی خواهیم کرد. در ادامه همراه ما باشید.
طرحواره ناسازگار یا تله های زندگی چیست؟
طرحوارههای ناسازگار اولیه، الگوها و باورهای نادرستی هستند که از دوران کودکی و نخستین سالهای زندگی شکل میگیرند و معمولاً به دلیل تجربیات منفی، شیوههای ناپسند تربیتی یا شرایط خانوادگی نامناسب به وجود میآیند. این تلهها ممکن است به دلیل احساس ناامنی، عدم اعتماد به نفس، احساس عدم ارزشیابی مثبت یا عدم توانایی در ارتباطات اجتماعی شکل بگیرند.
تلهها معمولاً باعث ایجاد مشکلات روانی و رفتاری در فرد میشوند. افراد مبتلا، ممکن است در مواقع تنش و استرس دچار اضطراب یا افسردگی شوند، به مشکلات ارتباطی برخورد کنند، عملکرد کاری و تحصیلی ناکارآمدی داشته باشند و از زندگی لذت کمتری ببرند.
شناخت و درک این تلهها و نقدهای نادرست باعث میشود که افراد بتوانند آنها را تغییر داده و به الگوهای جدیدتر و سازندهتری در زندگی خود متمایل شوند.
برای کشف راه رهایی از تله های زندگی ابتدا باید آن ها را شناخت. تست طرحواره های ناسازگار یانگ سنجش 18 تله اصلی را مورد هدف قرار می دهد.
این تست با تفسیر کامل و توسط کارگروهی متشکل از روانشناسان بالینی، روانسنجان و پژوهشگران رابینیا تدوین شده است و می توانید از طریق آن اطلاعات کاملی را در رابطه با طرحواره های ناسازگار، ریشه های تحولی طرحواره و احتمال بروز اختلال شخصیت به دست آورید.
انواع تلههای زندگی
هر طرحواره نسبت به ناکامی در هر یک از ۵ نیاز اولیه و حوزه طرحواره انواعی را شامل میشود. در ادامه هر کدام از آنها را نام میبریم.
انواع طرحواره حوزه طرد و بریدگی
- بی اعتمادی و بدرفتاری
- رهاشدگی و بی ثباتی
- محرومیت هیجانی
- انزوای اجتماعی
- نقص و شرم
انواع طرحواره حوزه خودگردانی مختل شده
- احساس وابستگی و بی کفایتی
- آسیب پذیری به ضرر و بیماری
- خود تحول نیافته یا گرفتار
- احساس شکست
انواع طرحواره حوزه خویشتن داری و خود انضباطی ناکافی
- خویشتن داری و خودانضباطی ناکافی
- انواع طرحواره حوزه دیگر جهت مندی
- احساس استحقاق و بزرگ منشی
- پذیرش جویی و جلب توجه
- اطاعت
- ایثار
انواع طرحواره مرتبط به حوزه خودانگیختگی ناکافی
- معیارهای سرسختانه، عیب جویی افراطی
- منفی گرایی و بدبینی
- بازداری هیجانی
- تنبیه
تله ایثار
تله ایثار به معنای نادیدهگرفتن نیازها و خواستههای شخصی خود و تمایل به اهدای زیاد به دیگران است. افراد دارای این طرحواره، اغلب به میزان زیادی از خود فداکاری نشان میدهند و به دنبال رضایت و خشنودی دیگران هستند حتی اگر به معنای ایجاد آسیب به خودشان یا نادیدهگرفتن نیازهای شخصی خود باشد.
تله رهاشدگی
تله رهاشدگی نشاندهنده احساس ناامنی در ارتباطات میان فرد و نزدیکان است. این افراد، اغلب احساس میکنند که دیگران آنها را ترک میکنند و ارتباط احساسی کمتری با آنها برقرار میکنند.
دلایل ایجاد طرحواره رهاشدگی میتواند شامل تجربههای ناپایداری در ارتباط با والدین، فردانهها یا مراقبین در دوران کودکی، ترکخوردن، واگذاری یا از بین رفتن افراد نزدیک در گذشته باشد.
تله شکست
تله شکست به معنای ترس و نگرانی از تجربه شکست و ناکامی است. افراد دچار این طرحواره، اغلب از ریسکپذیری خودداری میکنند و از شروع یا تلاش در مسائل جدید اجتناب میکنند، زیرا احساس میکنند که شکست میآوردند یا قادر به مواجهه با تجربههای ناموفق هستند. این تله ممکن است به دلیل تجربههای منفی در گذشته یا فراهمکردن شرایط نامناسب برای انجام اقدامات جدید شکل بگیرد.
تله اطاعت
تله اطاعت به معنای تمایل به انطباق بیشازاندازه با انتظارات و محدودیتهای دیگران و نادیدهگیری نیازها و خواستههای شخصی است. افراد گرفتار در این تله، اغلب به تمایل به رضایتبخشی دیگران برای کسب تأیید و تصدیق مداومی از آنها هستند و دچار اختلالها در تصمیمگیریها و اجرای مسئولیتهای شخصی میشوند.
دلایل ایجاد تله اطاعت میتواند شامل تربیت نادرست با اهمیت زیادی دادن به انطباق با دیگران، تجربههای ناراضیکننده در رابطه با انطباق و تصدیق مداوم از آنها، نداشتن مهارتهای مذاکره و ابراز نیازها و خواستههای شخصی باشد.
تله بی اعتمادی بدرفتاری
تله بیاعتمادی بدرفتاری به معنای احساس ناامنی و عدم اعتماد به دیگران است. افراد، اغلب احساس میکنند که دیگران دروغگو هستند و نمیتوانند به آنها اعتماد کنند یا نیازهای احساسی و اجتماعیشان را برآورده کنند.
دلایل ایجاد طرحواره بیاعتمادی بدرفتاری میتواند شامل خیانت یا نقض اعتماد در روابط قبلی، تجربههای ناراضیکننده در فرصتهای اجتماعی یا حتی تجربههای ناخوشایند در خانواده و محیط اجتماعی باشد.
طرحواره بیاعتمادی بدرفتاری میتواند در زمینههای مختلف زندگی افراد تأثیرگذار باشد، از جمله روابط عاطفی، دوستیها، انتخاب رفقا، کار و تحصیلات.
تله محرومیت هیجانی
تله محرومیت هیجانی به معنای احساس محرومیت از ارتباطات عاطفی و نیازهای هیجانی است. افراد دچار این طرحواره، اغلب احساس میکنند که نیازهای احساسی و هیجانیشان نادرست است و دیگران نمیتوانند به آنها پاسخگو باشند یا نیازهای احساسیشان را درک کنند.
تله نقص و شرم
تله نقص و شرم به معنای احساس ناکافی بودن، نقص و عدم ارزشگذاری مثبت به خود است. افراد دچار این طرحواره، اغلب احساس میکنند که ارزشی ندارند، ناکام و ناقص هستند و از خودشان راضی نیستند.
دلایل ایجاد طرحواره نقص و شرم میتواند شامل تجربههای ناپسند در خانواده، مدرسه یا محیطهای اجتماعی، انتقادهای بیرحمانه یا تحمیل انتظارات بیشازاندازه از سوی والدین یا محیطهای اجتماعی باشد.
تله انزوای اجتماعی
تله انزوای اجتماعی احساس نیاز به دوری از ارتباطات اجتماعی است. افراد دچار این طرحواره، اغلب احساس میکنند که ارتباط با دیگران ناراحتکننده یا ترسناک است و بهتر است از اجتماعات دوری کنند.
دلایل ایجاد طرحواره انزوای اجتماعی میتواند شامل تجربههای ناراضیکننده در روابط اجتماعی قبلی، احساس ناامنی در ارتباط با دیگران، نگرانی از انتقادها یا ردشدن شدن در محیطهای اجتماعی، و یا تجربههای ناخوشایند در گذشته باشد.
تله وابستگی با بی کفایتی
تله وابستگی با بیکفایتی احساس وابستگی به دیگران به علت احساس نیازمندی و کمکفایی است. افراد دچار این طرحواره، اغلب احساس میکنند که برای برطرف کردن نیازها و خواستههایشان به دیگران نیاز دارند و به تنهایی قادر به مقابله با موقعیتها نیستند.
تله آسیب پذیری
تله آسیبپذیری احساس آسیبپذیری، ناتوانی در مقابله با موقعیتها و ترس از خطرات است. افراد دچار این طرحواره، اغلب احساس میکنند که نسبت به دیگران و موقعیتها آسیبپذیر هستند و قادر به مقابله با چالشهای زندگی نیستند.
تله خویشتن تحول نیافته
تله خویشتن تحول نیافته عدم توانایی در تغییر و تحول خود و بهبود شخصیتی است. افراد دچار این طرحواره، اغلب احساس میکنند که نمیتوانند خود را بهبود دهند یا به تغییراتی مثبت در زندگی خود برسند. این طرحواره ممکن است به دلیل تجربههای ناکامی، عدم پشتکار یا ترس از تغییرات در گذشته شکل بگیرد.
تله تاییدجویی
تله تایید جویی به معنای نیاز به تأیید و تصدیق مداوم از دیگران است. افراد گرفتار در این تله، اغلب به میزان زیادی به تأیید و تصدیق از طرف دیگران احتیاج دارند و از این اطمینان مثبت برای ارزشگذاری و احساس ارزشمندی بهره میبرند. آنها دچار اختلالها در اعتماد به نفس هستند و تصمیمگیریها و اقدامات خود را بر اساس تأیید و نظرات دیگران انجام میدهند.
تله استحقاق و بزرگ منشی
تله بزرگمنشی با تأییدطلبی و اطاعتپذیری در تضاد است. افراد دارای این تله، نیازها و خواستههای خود را از سایرین بیشاهمیت میدانند، به طور مداوم طلبکار هستند و بهراحتی از خطوط قرمز و قوانین عبور میکنند. آنها دوست دارند همه چیز در زمان، مکان و شیوهای که آنها میخواهند، انجام شود. این افراد از اجبار و محدودیتها در کار فرار میکنند و تمایل دارند قوانین و مقررات را نادیده بگیرند. این خصوصیات باعث میشود که در روابط، خودخواهی، بدرفتاری و کنترلگری نشان دهند.
تله خویشتن داری
طرحواره خویشتنداری ناکافی باعث میشود که زندگیتان تحت کنترل تکانههای هیجانی قرار بگیرد. شما به صورت تکانشی عمل میکنید و احساس میکنید که زندگیتان دستخوش تکانههای هیجانی است. تمرکز برای شما دشوار است چرا که ذهنتان به طور مداوم تکانهها را تولید میکند و شما دوست دارید به فعالیتهای دیگر مشغول شوید. همچنین، کنترل ذهن و هیجانات خود را به سختی تجربه میکنید و غالباً به پیامد رفتارهایتان فکر نمیکنید که باعث مشکلات متعددی میشود.
تله منفی گرایی بدبینی
تله منفیگرایی و بدبینی به معنای تمایل به دیدن مسائل و اتفاقات از نظر منفی و پیشبینی کردن اتفاقات بد است. افراد دارای این تله، به سادگی درگیر افکار منفی میشوند و ممکن است به میزان زیادی بدبینی به آینده نگاه کنند. این طرحواره ممکن است به دلیل تجربههای ناراضیکننده در گذشته یا نداشتن مهارتهای مثبتگرایی و مقابله با افکار منفی شکل بگیرد.
تله بازداری هیجانی
تله بازداری هیجانی به معنای نیاز به سرکوب و نادیدهگرفتن هیجانات و احساسات شخصی است. افراد دارای این تله، به سختی احساسات خود را بروز میدهند و تمایل به نشان دادن هیجانات خود را ندارند. آنها ممکن است به میزان زیادی هیجانات منفی خود را سرکوب کنند و از بروز و بیان احساسات متفاوت اجتناب کنند.
تله معیارهای سخت گیرانه
تله معیارهای سختگیرانه معنای تمایل به تعیین معیارها و استانداردهای بسیار سخت و ناکافی برای ارزیابی خود و دیگران است. افراد به سختی خود را قبول میکنند و از دیگران نیز انتظار معیارهای بسیار سختگیرانه برای ارزیابی خود دارند. آنها ممکن است به میزان زیادی خود را نسبت به معیارهای کامل و بدون عیب و نقص مورد انتقاد قرار دهند و از این موضوع خود به جایی ناراحتی نشان دهند.
تله تنبیه
تله تنبیه به معنای تمایل به تنبیه و خودتنبیه بیش از حد است. افراد گرفتار در این تله، به سختی خود را ببخشیده و به سادگی خود را تحمل نمیکنند، به خصوص در صورتی که احساس میکنند کاری نادرست انجام دادهاند یا به نظرشان توجیهپذیر نیست. آنها ممکن است به میزان زیادی خودتنبیه کنند و خود را به دلیل اشتباهات گذشته محکم کنند.
تله های زندگی مرتبط با صمیمیت زوجین
یكی از مسائلی كه باعث میشود صمیمیت بین زوجین كم شده و باعث فاصله از یكدیگر شده این است كه از نقاط ضعف و حساسیت های شریک خود محافظت نمی كنید . هر آدمی حساسیت هایی دارد ، به جا یا نابجا ، با دلیل یا بدون دلیل ، یکی از دماغش خوشش نمیاید ، یکی از حرف زدن در مورد خانواده اش را دوست ندارد، یکی از تحصیلات پایینش خجالت زده است، یکی روی وزنش حساس است و دیگری ترجیح می دهد بحث مادی نکند.
وظیفه ماست که مواظب حساسیت های شریکمان باشیم، و نه تنها بحث در مورد انها را پیش نکشیم که حتی اگر در مهمانیها و بین دوستان و آشنایان حرفی در این مورد زده می شود، جریان بحث کنیم…. سر این حساسیت ها هیچ شوخی با هم نداریم.
حق نداریم به بهانه “دارم شوخی می کنم” روی حساسیت او دست بگذاریم. دست گذاشتن روی حساسیت شریكمان یعنی ور رفتن زخمی كه در قسمتی از بدن ما وجود دارد كه این ور رفتن ان را تبدیل به یك دمل چركی میكند و شرایط را سختتر و وخیمتر. پس با زخم و حساسیت همسر خود ور نروید بلكه یاد بگیرید كه چگونه انرا پانسمان كنید تا مرهمش كنید.
تست قصه عشق رابینیا می تواند به شناسایی الگوهای رفتاری و فکری کمک کند که ممکن است بر توانایی فرد برای ایجاد و حفظ روابط سالم تأثیر بگذارد. تست قصه عشق LSS می تواند به شما کمک کند تا درک بهتری از عشق، روابط و صمیمیت میان خود شریک عاطفیتان بدست بیاورید.
چگونگی استفاده از تستهای آنلاین روانشناسی
استفاده از تستهای آنلاین روانشناسی بسیار ساده و آسان است. کافی است به دسته بندی تستهای سایت روانشناسی رابینیا مراجعه کرده و تست مورد نظر را انتخاب کنند. بعد از تکمیل تست، تفسیر به صورت آنی در اختیار شما قرار میگیرد و میتوانند نتایج را بررسی کنند و از راهکارهای ارائه شده و معرفی فیلم و کتاب استفاده کنید.
نظرات کاربران