عضو هیات مدیره نظام پزشکی تهران بزرگ با بیان اینکه در حال حاضر اعضای هیات علمی جوان دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور تقریبا امکان شرکت در کنگره‌های خارجی و گذراندن دوره فرصت مطالعاتی را ندارند، گفت: امکان شرکت اعضای هیات علمی جوان دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در مجامع علمی بین المللی و گذراندن دوره فرصت مطالعاتی تقریبا به سمت صفر سوق پیدا کرده است چرا که این افراد از پس هزینه‌ها بر نمی‌آیند و دانشگاه‌ها نیز به جهت افزایش هزینه‌ها نمی‌توانند حمایت بیشتری کنند. همکاران ما به جز ترکیه و گاهی اوقات امارات برای شرکت در کنگره‌های خارجی نمی‌توانند به کشورهای دیگری بروند.
اخیرا برخی از اعضای هیات علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی اعلام کرده‌اند که دانشگاه‌ها دیگر بودجه و پولی برای پرداخت کمک هزینه شرکت اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها در کنفرانس‌های خارجی و همایش‌های خارج از کشور و نیز گذراندن دوره فرصت‌های مطالعاتی را برای دانشجویان دکتری و اعضای هیات‌های علمی ندارند. گرچه اعزام دانشجو به خارج از کشور برای گذراندن فرصت مطالعاتی به معنای نبود امکانات در کشور نیست بلکه به دلیل اهمیت و فایده تبادل اطلاعات علمی با کشورهای دیگر است با این وجود طبق برخی اظهار نظرها به دلایل متعددی عملا دانشگاه‌ها مبلغی برای پژوهش و فرصت مطالعاتی ندارند موضوعی که اغلب دانشگاهیان متفق القول‌اند که‌عدم پشتیبانی از فعالیت‌های علمی و بهره مندی از فرصت‌های مطالعاتی به ایجاد فاصله بین علم و دانش کشور ما و آموزه‌های دانش روز جهانی می‌انجامد. این در حالی است که همه مسئولان در مقام حرف به این نکته اذعان دارند که آموزش عالی زیربنای توسعه علم و دانش است اما استفاده از فرصت‌های مطالعاتی عملاً جایگاه لازم را در اختصاص بودجه ندارد و در اولویت‌های آخر آموزش عالی کشور قرار گرفته است. در چنین شرایطی که تخصیص بودجه فرصت مطالعاتی از مطالبات بر زمین مانده دانشگاهیان است اما در دیگر سو نگرانی‌های تازه در حوزه آموزش عالی دانشجویان پزشکی نسبت به صدمات جدی به کیفیت آموزش و خدمات سلامت تاکید دارد بطوریکه گلایه روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور متوجه این موضوع است که دانشگاه‌های علوم پزشکی با کدام بودجه و اعتبار قرار است میزبان ۲۵۰۰ دانشجوی جدید مشمول افزایش ظرفیت باشند؟ آن هم در شرایطی که نبود تسهیلات و حمایت ویژه برای ایجاد فرصت بازآموزی برای اعضای هیات علمی جوان دانشگاه‌ها برای شرکت در کنگره‌های خارجی و گذراندن دوره فرصت مطالعاتی می‌تواند افت کیفیت آموزشی را به همراه داشته باشد.
در همین زمینه دکتر علی جعفریان رئیس اسبق دانشگاه علوم پزشکی تهران و عضو هیات مدیره نظام پزشکی تهران بزرگ به خبرنگار روابط عمومی سازمان نظام پزشکی کشور گفت: یکی از مزیت‌های فضای آکادمیک همیشه این بوده که اعضای هیات علمی در سیر کارشان با حمایت دانشگاه در مجامع بین المللی مثل کنگره ها، سیمنارهای بین المللی، ورک شاپ‌ها و بعد در برنامه‌های مفصل‌تر در قالب فرصت مطالعاتی یا بورس شرکت می‌کردند. خاصیت این کار این بود که افرادی که در کشور مشغول کاری هستند در مراکز برجسته دنیا در فرصت مطالعاتی شرکت می‌کردند و یا با شرکت در در کنگره‌ها با افراد صاحب نظر در رشته خودشان ارتباط برقرار می‌کردند و حرفهای جدید می‌شنیدند.
وی افزود: من نزدیک به ۲۵ سال است عضو هیات علمی دانشگاه هستم. در ۶ سالی که عضوهیات علمی دانشگاه بودم در کنگره‌های خارجی توانستم شرکت کنم و ضمن کسب تجربه در مجامع مختلف همچنین با افراد کلیدی رشته‌های پزشکی ارتباط پیدا می‌کردیم این موضوع جز برنامه‌های دانشگاه‌ها بود. دانشگاه‌ها برای شرکت اعضای هیات علمی در کنگره‌های خارجی، سالانه یک مرتبه حمایت‌های موثری داشتند و هیات علمی برای سفر می‌توانست برنامه ریزی کند. همچنین درباره دوره فرصت مطالعاتی که سال ۲۰۱۱ رفتم تقریبا همه هزینه‌هایی که در طول ۶ ماه دوره فرصت مطالعاتی صرف شد و چیزی حدود ۲۱ هزار دلار بود پس از برگشت، دانشگاه تقریبا همه هزینه‌ها راپوشش داد. این حمایت‌ها باعث می‌شد هیات علمی با انگیزه بیشتری گذراندن دوره فرصت مطالعاتی را دنبال کند.
به گفته دکتر جعفریان؛ در حال حاضر شرایط به گونه‌ای است که بخاطر هزینه‌های سرسام‌آور سفر خارجی و گرفتاری جانبی از جمله دریافت ویزا، امکان شرکت در کنگره‌های خارجی و گذراندن دوره فرصت مطالعاتی از بین می‌رود و این در حالی است که عضو هیات علمی که در فضای آکادمیک است و پس از طی مراحل دانشیار می‌شود معنی ندارد در کنگره بین المللی شرکت نکرده و مطلبی ارائه نداده باشد و فرصت مطالعاتی را نگذرانده باشد یعنی درواقع دانش و مهارت اضافه‌تری که علاوه بر دانشگاه خودش وجود دارد کسب نکرده باشد اما عملا این امکان برای دانشیارها وجود ندارد و یا بسیار محدود است. تقریبا همکاران ما به جز ترکیه و گاهی اوقات امارات برای شرکت در کنگره‌های خارجی نمی‌توانند به کشورهای دیگری بروند. برای همین شرکت اعضای هیات‌های علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی در کنگره‌های بین المللی در کشورهای دیگر بسیار کم و محدود است. عملا مدت هاست من از هیات علمی جوان کسی را ندیده‌ام که برای حضور در کنگره خارجی شرکت کرده باشد.
این عضو هیات مدیره نظام پزشکی تهران بزرگ با بیان اینکه‌عدم شرکت اعضای هیات علمی جوان در کنگره‌های خارجی وگذراندن دوره فرصت مطالعاتی نقص قابل توجهی است، در ادامه درباره پیامد آن اظهارداشت: اتفاقی که می‌افتد ارتباطات ما با دنیا کاهش پیدا می‌کند. ارتباطاتی که ما از طریق مقالات داریم بخاطر تحریم‌ها وعدم دسترسی به مجالات که قبلا بصورت روتین در دسترس بود دچار مشکل است. آن چیزی که محققان روی مقالات کار می‌کنند و پرزنت می‌کنند ما نمی‌توانیم ببینیم البته بخشی از این موضوع در فضای مجازی قابل حل است بخصوص در بحران کرونا که فضای مجازی گسترش پیدا کرد و بسیاری از نشست‌ها آنلاین برگزار شد در واقع موقعیت جدیدی ایجاد شد اما در حال حاضر به محض اینکه کرونا کنترل شد تقریبا همه‌ی دنیا به سمت برگزاری برنامه‌های حضوری رفته‌اند که فضای برقراری ارتباط اجتماعی و دیالوگ و سوال جواب چهره به چهره را فراهم می‌کند.
رئیس اسبق دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه در حال حاضر اعضای هیات علمی جوان دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور تقریبا امکان شرکت در کنگره‌های خارجی و گذراندن دوره فرصت مطالعاتی را ندارند، گفت: امکان شرکت اعضای هیات علمی جوان دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در مجامع علمی بین المللی و گذراندن دوره فرصت مطالعاتی تقریبا به سمت صفر سوق پیدا می‌کند چرا که این افراد از پس هزینه‌ها بر نمی‌آیند و دانشگاه‌ها نیز به جهت افزایش هزینه‌ها نمی‌توانند حمایت بیشتری کنند. نبود حمایت‌های موثر از سوی دانشگاه‌های علوم پزشکی و دغدغه مالی دو مولفه مهمی است که هیات علمی‌های جوان ما نتوانند در مجامع علمی بین المللی و گذراندن دوره فرصت مطالعاتی شرکت کنند.
به گفته عضو هیات مدیره نظام پزشکی تهران بزرگ؛ عملا ما فاصله علمی‌مان را با دنیا زیاد می‌کنیم در برخی موارد فاصله علم ما به قدری با دنیا زیاد شده است که قابل مقایسه نیست مثل جراحی رباتیک. وقتی در ایران ربات نداریم و هیچ کسی نمی‌تواند به خارج از کشور برود و جراحی با ربات را یاد بگیرد، عملا ۲۰ سال از دنیا در این حوزه عقب هستیم. ممکن است جراح رباتیک بسازیم اما اینکه به مرحله کلینیکال برسیم سال‌ها فاصله داریم. در کشور ما استفاده از پیشرفت صنعت فناوری رباتیک در حد بازار آموزشی قابل استفاده است اما جراحی رباتیک در دنیا از ۲۰ سال پیش شناخته شده است و بصورت روتین انجام می‌گیرد علی ایحال شرایط خوبی در محیط اکادمیک بویژه در گروه پزشکی در حوزه ارتباطات بین الملی نداریم. حتی پزشکانی که در محیط دانشگاهی نیستند می‌توانستند با شرکت در کنگره‌ها از فرصت بازآموزی در محیط فراتر از محیط بازآموزی ما استفاده کنند اما این فرصت فراهم نیست و محیط دانشگاه هم به گونه‌ای نیست که فرایند را تسهیل کند که متاسفانه افت کیفیت را به دنبال خواهد داشت.
دکتر جعفریان درباره مزیت‌های شرکت اعضای هیات علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی در مجامع علمی بین المللی و گذراندن دوره فرصت مطالعاتی عنوان کرد: آنچه در دوره فرصت مطالعاتی مهم‌تر است این است که افراد در مرکز برجسته کار و موضوع جدیدی را یاد می‌گیرند. در غیر اینصورت فاصله ما با علم روز دنیا زیاد‌تر می‌شود. من می‌توانم «اسم» افراد را عنوان کنم که پس از بازگشت از دوره فرصت مطالعاتی چه چیزهایی را به مملکت و علم ما اضافه کرده‌اند در هر رشته‌ای می‌توانم اسم افراد و نتایج فرصت مطالعاتی را نام ببرم. برای مثال انواع و اقسام فلوشیپ‌ها از همین جا طراحی شده و در نقاط مختلف کشور خدمت می‌کنند.
نظرات کاربران