دلتاکرون و آنچه درباره آن باید بدانید/ نظر سازمان بهداشت جهانی درباره شناسایی سویه جدید در انگلیس

باشگاه خبرنگاران جوان – خبر پیدایش یک سویه کرونا که ترکیبی از سوش های دلتا و امیکرون است، در روزهای اخیر باعث نگرانی عمومی در جهان شده است. هرچند بسیاری از پژوهشگران در بدو بروز خبر در ماه قبل، اعلام کردند؛ چنین سویه‌ای وجود ندارد و آنچه در حقیقت خبرساز شده، ناشی از یک آلودگی دوگانه بوده است اما خبرهای جدید درباره این سویه نگرانی‌ها را چند برابر کرد.

 درباره این موضوع با حسن رودگری، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و مدیر پژوهش سازمان نظام پزشکی کشور گفت‌و‌گو کردیم.

دلتاکرون چیست و منشا این خبر کجاست؟

رودگری: در ۷ ژانویه ۲۰۲۲ مصادف با ۱۷ دی ۱۴۰۰ یک ویرولوژیست قبرسی به نام دکتر لیوندیوس کاستریکیس در تلویزیون قبرس خبر از پیدایش سوش جدیدی داد که مشخصات رفتاری دو واریانت امیکرون و دلتا را داشت و نام دلتاکرون را به آن اطلاق کرد. تیم این محقق ابتدا ۲۵ سکانس آن را همان روز و ۲۷ سکانس دیگر را چند روز بعد به GISAID یا همان Global Initiative on Sharing All Influenza Data (سامانه جهانی که اکنون علاوه بر دیتاهای مربوط به آنفلوانزا محل تجمیع دیتاهای انواع کروناویروس نیز می باشد)، اعلام کردند.

این اقدام منجر به جذب نظر جهانیان در اخبار شد؛ البته خیلی زود دانشمندان و صاحب نظران واکنش نشان داده و گفتند که آن ۵۲ توالی اعلام شده نمی تواند مبین وجود یک واریانت مستقل ناشی از نوترکیبی (recombination) دو سویه متفاوت همراه با رفتار جدید باشد و احتمالا نتیجه آلودگی در یک آزمایشگاه است. لذا یکی از اعضای برجسته سازمان جهانی بهداشت WHO و عضو تیم کووید۱۹ این سازمان که در دانشگاه علوم پزشکی کارولینای جنوبی مستقر است، احتمال وجود سوشی به نام دلتاکرون یا دلمیکرون و مشابه آن را رد کرد.

دکتر جرمی کامیل، ویروس شناس دانشگاه لوییزیانا می‌گوید که سویه دلتا در ژن مربوط به پروتیئن اسپایک خود جهشی دارد که باعث کاهش امکان چسبندگی برخی پرایمرها به آن می شود، لذا سکانس کردن این بخش امر دشواری در سویه دلتاست؛ هرچند امیکرون این جهش را ندارد، بنابراین اگر اجزای امیکرون تصادفی در آزمایشگاه با نمونه های دلتا مخلوط شود (آلودگی آزمایشگاهی) ممکن است سکانس کردن نمونه های آلوده دلتا این برداشت اشتباه را به دنبال داشته باشد که سویه جدیدی مشابه امیکرون با شاخصه های ژنتیکی دلتاست.

دلتاکرون را باید سویه جدید کرونا محسوب کرد؟

رودگری: در این بین برخی پژوهشگران اعتقاد دارند که حتی اگر این یک آلودگی آزمایشگاهی و خطای تفسیر نبوده باشد، هنوز جهش های شناسایی شده دکتر کاستریکیس اختصاصی امیکرون نیست و پیش‌تر نیز در سایر واریانت ها دیده شده است، بنابراین اختصاص نام دلتاکرون امر خطایی می تواند، باشد.

به دنبال واکنش دانشمندان در ماه گذشته، اکنون دکتر کاستریکیس خود اذعان می دارد که فرضیه اولیه او عجولانه و یک تعبیر و فهم اشتباه رسانه ها از بیانات او بوده است. کاستریکیس ۷۲ ساعت پس از خبرسازی خود سکانس های آپلود شده را از دیتابیس های عمومی خارج کرد. بنابراین مردم دقت کنند که رسانه ها و خبرگزاری ها نمی توانند منبع درستی برای اخبار علمی باشند؛ مگر آن خبر را یک نهاد رسمی علمی و پزشکی اعلام کرده باشد.

نظر سازمان‌های علمی جهانی درباره دلتاکرون چیست؟

رودگری: سازمان جهانی بهداشت هنوز مخالف استفاده از واژه دلتاکرون یا دلمیکرون است و این موضوع در سخنان خانم ماریا فان کرخوف مسول تکنیکال کووید۱۹ در سازمان جهانی بهداشت به صراحت بیان شده است.

مردم نگران دلتاکرون باشند؟

رودگری: مواردی که به نقل از منابع خبری بریتانیایی مخابره می شود به گفته دانشمندان انگلیسی نوعی ابتلا همزمان به دو ویروس در یک فرد است؛ البته اثبات این موضوع نیاز به مطالعه بیشتری دارد و باید دید آیا این موارد ابتلای دوگانه است یا خیر؛ اگر بله، پس چرا افرادی هستند که به هر دو آلوده شده اند؟ آیا علت زمینه ای باعث شده که به طور همزمان هر دو ویروس در بدن آن ها وجود داشته باشد؟.

برخی دانشمندان انگلیسی در آژانس امنیت سلامت انگلستان به پیدایش سویه جدید اعتقاد دارند؛ ولی مستندات علمی آنها هنوز کافی نیست، هر چند نهاد بهداشتی انگلستان اعلام کرده است که بر فرض بروز چنین سویه جدیدی، نیاز به نگرانی نیست، چون موارد مشکوک گزارش شده، نادر و خفیف بوده اند.

پژوهشگران و دانشمندان در بیانات خود که حاوی اطلاعات مهم و به خصوص جدید است باید در مقابل رسانه ها بسیار دقت کنند چون سخن آنان به عنوان یک مبنای قابل قبول در جامعه اعتبار خواهد یافت و اگر بدون دقت گفته شده باشد، می تواند عوارض و عواقب به بار آورد. ثانیا مردم و رسانه ها برای دریافت اخبار علمی باید نگاهشان به نهاد های معتبر بین المللی باشد که نسبتا کم خطاتر از افراد عمل می کنند. در مجموع نیاز به نگرانی در مورد دلتاکرون نیست و بهتر است جامعه آرامش خود را حفظ کنند.