به گزارش خبرنگار مهر، چند روز قبل بود که سایت سازمان نظام پزشکی یک اطلاعیه تسلیت برای درگذشت ناگهانی یک رزیدنت سال چهارم رشته زنان صادر کرده و در ادامه بر پیگیری ابعاد حادثه (خودکشی) تاکید شده بود.
نرگس محمدپور سال آخر رشته زنان و زایمان بود که در یک بیمارستان در شهر تبریز مشغول خدمت به هموطنانش بود. اما در اقدامی دردناک اقدام به خودکشی کرد.
ماجرا از جایی شروع شد که در شیفت اورژانسی، این پزشک با مادر بارداری مواجه شد که سابقه تومور مغزی داشت و در حین معاینه دچار تشنج شده بود. در شرایطی بحرانی، با افت شدید قلب جنین، وی با تصمیمی سریع و حیاتی، جان نوزاد را با انجام سزارین نجات داد. اما همین پرونده، با صدور رأی دیه‌ای سنگین، به کابوسی برای رزیدنتی تبدیل شد که طبق قانون، نباید بار کامل مسئولیت یک پرونده را بر دوش می‌کشید.
دیه بیمار از بیمه مسئولیت و تمام دارایی پزشک بیشتر بود
امید رضایی نویسنده و انکولوژیست به این موضوع واکنش نشان داد و در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: رزیدنت زنان، پرونده CP (نوزاد با نقص فلج مغزی) داشته که دیه بیمار از بیمه مسئولیت و تمام دارایی پزشک بیشتر بوده و خودکشی کرده است! آنها که در وزارت بهداشت پشت میز نشستند و برای محدود کردن سزارین توسط پزشک قانون ساختند، کجایند؟
در همین حال، کامران باقری لنکرانی وزیر اسبق بهداشت، در واکنش به خودکشی دستیاران پزشکی گفت: بر اساس تحقیقاتی که در یکی از مراکز آموزشی درمانی شهر شیراز انجام شده، اقدام به خودکشی در میان دستیاران پزشکی اغلب یک تصمیم ناگهانی نیست؛ بلکه نتیجه فرایندی بلندمدت شامل فرسودگی شغلی، افسردگی و فشارهای متعدد روانی است. یکی از یافته‌های مهم این تحقیق نشان می‌دهد که ضربه نهایی که فرد را به مرز اقدام به خودکشی می‌رساند، معمولاً بازخواست یا تنبیه غیرمنتظره از سوی افرادی است که انتظار حمایت از آنان می‌رود.
در مواجهه با خطاهای پزشکی، تمام مسئولیت‌ها بر دوش دستیاران گذاشته می‌شود
وی افزود: با وجود اینکه معاونت آموزشی وزارت بهداشت اقدامات مثبتی از جمله تأکید بر غربالگری سلامت روان دستیاران و تشکیل کمیته‌های تخصصی را آغاز کرده است، به نظر می‌رسد که انجام اقدامات ساختاری و حمایتی بیشتری از سوی مدیران گروه‌ها و مسئولان آموزشی ضروری است.
لنکرانی ادامه داد: یکی از انتقادات مطرح‌شده از سوی برخی اساتید و کارشناسان حوزه آموزش پزشکی این است که در مواجهه با خطاهای پزشکی، تمام مسئولیت‌ها بر دوش دستیاران گذاشته می‌شود و حمایتی درخور از آنها صورت نمی‌گیرد. همچنین، عدم توجه به شرایط سخت کاری، ساعات طولانی شیفت، کمبود امکانات و تأخیر در پرداخت‌های مالی، از جمله مشکلاتی است که به نارضایتی و آسیب روانی در میان فراگیران پزشکی دامن می‌زنند.
سکوت وزارت بهداشت
اقدام به خودکشی این رزیدنت درحالی صورت گرفت که محمدرضا ظفرقندی قبل از نشستن بر کرسی وزارت بهداشت در واکنش به خودکشی پرستو بخشی، متخصص ۳۵ ساله قلب در بیمارستان ابن‌سینا در شهرستان دلفان، در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشته بود: «فشار و استرس روحی، جسمی و معیشتی بر پزشکان جوان، طرحی و دستیاران به مرز هشدار رسیده است.»
محمدرضا ظفرقندی افزود: «بی توجهی مسئولین به شرایط و مقررات تحمیلی و طاقت‌فرسای موجود، علت عمده افزایش ناامیدی، خودکشی و مهاجرت عزیزان جامعه پزشکی ایران است.»
همچنین حسین کرمانپور نیز که در واکنش به خودکشی رزیدنت‌ها گفته بود «دولت باید نگران سرمایه‌های خودش باشد. جامعه پزشکی که قرار است آینده کشور را تأمین کنند، یک سرمایه جدی به حساب می‌آیند. اینکه عده‌ای داد می‌زنند و نگران این موضوع هستند به این خاطر است که یک سرمایه با هزینه ملت در حال از بین رفتن است. مهاجرت پزشکان و خودکشی‌ها و ترک کردن طرح‌هایشان نگرانی‌های جدی ایجاد می‌کند که سازمان نظام پزشکی و قسمت‌های مرتبط باید پاسخگو باشند».
نگرانی و اظهارات مسؤولان فعلی وزارت بهداشت در زمان قبل از مسؤولیت درحالی مطرح می‌شد که نسبت به خودکشی این رزیدنت جوان هیچ واکنشی از خود نشان نداده‌اند.
جای خالی پویش «نه به خودکشی دستیاران پزشکی»
به نظر می‌رسد وزارت بهداشت باید پویش «نه به خودکشی دستیاران پزشکی» را در کنار پویش «نه به تصادف!» اجرایی کند چرا که چند صباحی است این پویش وزارتخانه را مشغول ساخته است. البته حفظ جان انسان‌ها و جلوگیری از مرگ‌های ناگهانی و زودهنگام، یکی از مسئولیت‌های خطیر وزارت بهداشت است؛ اما باید به این نکته توجه داشت که در پرداختن به موضوع جان انسان‌ها، اولویت‌ها را باید تعریف کنیم. دستیاران پزشکی قرار است حافظ جان و سلامت مردم باشند، نه اینکه قربانی شوند.
وزارت بهداشت و نهادهای مربوطه باید هرچه زودتر بیمه مسئولیت حرفه‌ای گسترده‌تر، حمایت حقوقی روشن‌تر و ساختارهای حمایتی برای رزیدنت‌ها را تدوین و اجرایی کنند تا آنها بتوانند با خیالی آسوده‌تر به فعالیت ادامه دهند.
نظرات کاربران