افسردگی یکی از اختلال‌های روانی است که افراد بیشتر در اوایل دوران بزرگسالیِ خود آن را تجربه می‌کنند اما این اختلال در تمامی سنین قابل مشاهده است. طبق تحقیقاتی که در ایالات متحده به انجام رسیده، در این کشور از هر 5 بزرگسال 1 نفر با علائم بیماری‌های مربوط به سلامت روان دست‌وپنجه نرم می‌کند. این آمار در بین نوجوانان بین 6 تا 17 سال، 1 نفر از 6 نفر است که یک عدد بسیار نگران‌کننده محسوب می‌شود.
یکی از راهکارهایی که در این شرایط پیش روی شما قرار دارد، استفاده از انواع داروهای ضد افسردگی است که در چند دهه گذشته تاثیر مثبت آن‌ها در رفع مشکلات مربوط به این نوع اختلال‌ها نشان داده شده؛ البته شما به این منظور باید یک داروی ضد افسردگی مناسب را برای خودتان انتخاب کنید تا از حداکثر مزایای آن بهره‌مند شوید. به همین دلیل در ادامه این مطلب به بررسی انواع داروهای ضد افسردگی می‌پردازیم.
معرفی انواع داروهای ضد افسردگی
با اینکه کماکان علت تاثیر مثبت این داروها در رفع مشکلات افسردگی به‌صورت دقیق مشخص نشده است اما تاثیرگذاری داروهای ضد افسردگی بر روی انتقال‌دهنده‌های عصبی مغز را می‌توان علت تاثیر مثبت آن‌ها در این شرایط دانست. این تاثیرگذاری وابسته به اینکه شما از کدام یک از داروهای ضد افسردگی استفاده می‌کنید، کمی متفاوت است و عوارض جانبی که شما بعد از مصرف این داروها تجربه می‌کنید نیز تا حد زیادی به نوع داروی شما بستگی دارد.
این عوامل باعث شده تا انتخاب داروی ضد افسردگی مناسب، مهم‌ترین قدم شما برای شروع مسیر بهبودی‌تان در نظر گرفته شود. البته به این منظور شما باید ابتدا کمی بیشتر با انواع داروهای ضد افسردگی بیشتر آشنا شوید و با توجه به خصوصیات آن‌ها، بهترین گزینه برای خودتان را برگزینید. انواع داروهای ضد افسردگی عبارتند از:
مهارکننده‌های بازجذب سروتونین یا SSRIها
این گروه را می‌توان اولین گزینه‌ای دانست که شما برای درمان افسردگی می‌توانید از آن استفاده کنید. داروهای ضد افسردگی SSRI با کاهش سرعت بازجذب سروتونین در گیرنده‌های عصبی، میزان سروتونین برون سلولی شما را افزایش می‌دهند که این افزایش درنهایت منجر به کاهش علائم افسردگیِ شما خواهد شد.
از آنجایی که عوارض جانبی این گروه از داروهای ضد افسردگی نسبت به سایر گروه‌ها نسبتا کمتر است، SSRIها به اولین انتخاب متخصصین برای درمان افسردگی تبدیل شده‌اند و تنها در صورتی که فرد توانایی استفاده از این گروه دارویی را نداشته باشد یا تاثیر موردنظر را از آن‌ها دریافت نکند، دیگر داروهای ضد افسردگی برای وی تجویز می‌شود.
از انواع داروهایی که در این دسته قرار می‌گیرند، می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم:
- سرترالین (Sertraline)
- فلوکستین (Fluoxetine)
- پاروکستین (Paroxetine)
- فلوکسامین (Fluvoxamine)
- اس سیتالوپرام (Escitalopram)
همچنین می‌توانیم از حالت تهوع، مشکلات خواب، مشکلات جنسی، لرزش بدن و عصبی شدن، به عنوان عوارض جانبی داروهای اس.اس.آر.آی نام ببریم.
مهارکننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی‌نفرین یا SNRIها
برخلاف گروه قبل، اس.ان.آر.آی‌ها علاوه‌بر سروتونین، سطح نوراپی‌نفرین مغز را نیز تثبیت می‌کنند که همین عامل باعث بهبود علائم افسردگی در فرد می‌شود. البته برخی از داروهای حاضر در این گروه مثل دلوکستین (Duloxetine) در رفع دردهای مزمن نیز موثر هستند.
به دلیل اینکه دردهای مزمن باعث تشدید علائم افسردگی در افراد می‌شوند، این گروه از انواع داروهای ضد افسردگی می‌تواند کمک قابل‌توجهی به رفع این مشکل کند. از دیگر داروهایی که در دسته SNRIs قرار می‌گیرند، می‌توانیم از موارد ذیل نام ببریم:
- دزونلافاکسین (Desvenlafaxine)
- لوومیناسیپران (Levomilnacipran)
- ونلافاکسین (Venlafaxine)
رایج‌ترین عوارض جانبی این گروه شامل مواردی مثل حالت تهوع، یبوست، خواب‌آلودگی، دهان خشک و خستگی می‌شوند.
داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای یا TCAها
با اینکه نام این گروه از انواع داروهای ضد افسردگی در کشور ما زیاد به گوش می‌خورد، آن‌ها صرفا زمانی که دسته‌های قبلی علائم افسردگی فرد را کاهش ندهند مورد استفاده قرار می‌گیرند و معمولا در ابتدای مسیر درمان افسردگی تجویز نمی‌شوند. این داروها که در دهه 50 میلادی معرفی شده‌اند، برای درمان افسردگی حاد کاربرد دارند اما این تنها کاربرد آن‌ها نیست!
مشکلاتی از قبیل اختلال وسواس اجباری (OCD)، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یا اختلال اضطراب اجتماعی (SAD) از دیگر مواردی هستند که داروی ضد افسردگی سه حلقه ای به درمان آن‌ها کمک می‌کند. به‌صورت کلی داروهایی که در این دسته قرار می‌گیرند، عبارتند از:
- آمی تریپتیلین (Amitriptyline)
- آموکساپین (Amoxapine)
- دوکسپین (Doxepin)
- دسیپرامین (Desipramine)
- کلومیپرامین (Clomipramine)
- پرو تریپتیلین (Protriptyline)
- ایمی پرامین (Imipramine)
- تریمیپرامین (Trimipramine)
- نوروتریپتیلین (Nortriptyline)
توجه داشته باشید که احتمال اوردوز پس از مصرف زیاد این گروه دارویی افزایش پیدا می‌کند و شما باید صرفا با تجویز پزشک و به میزان معین از داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای استفاده کنید. عوارض جانبی‌ای که ممکن است شما بعد از مصرف این داروها تجربه کنید، شامل این موارد می‌شوند:
- کاهش فشار خون
- ضربان نامنظم قلب
- تشنج
- تاری دید
- یبوست
- خستگی
- دهان خشک
مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز یا MAOIها
آخرین دسته از انواع داروهای ضد افسردگی که مورد بررسی قرار می‌دهیم، داروهای ضد افسردگی MAOI هستند که با مهار مونوآمین اکسیداز آنزیمی، سطح دوپامین، سروتونین و اپی‌نفرین مغز را افزایش می‌دهند و به عنوان یک داروی ضد افسردگی قوی شناخته می‌شوند. این افزایش به‌صورت مستقیم در کاهش علائم مربوط به افسردگی تاثیرگذار است و افراد پس از گذشت چند هفته می‌توانند این تاثیر را مشاهده کنند.
از آنجایی که این گروه دارویی با بسیاری از داروها، محرک‌ها و خوراکی‌ها تداخل دارد، خیلی از افراد نسبت به استفاده از آن تمایلی نشان نمی‌دهند. به همین دلیل شما بعد از مصرف داروهای حاضر در این گروه باید از مصرف مواد غذایی که حاوی تیرامین هستند، اجتناب کنید. از داروهایی که در دسته مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز قرار می‌گیرند، می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- ایزوکربوکسازید (Isocarboxazid)
- سلژیلین (Selegiline)
- فنلزین (Phenelzine)
- ترانیل سیپرامین (Tranylcypromine)
بی‌قراری، مشکلات خواب، حالت تهوع، سرگیجه و خواب‌آلودگی از رایج‌ترین عوارضی هستند که بعد از مصرف MAOIها، ممکن است شما آن‌ها را تجربه کنید.
عوامل تاثیرگذار در انتخاب داروی ضد افسردگی مناسب
بعد از اینکه شما تصمیم به مصرف یک از انواع داروهای ضد افسردگی می‌گیرید، باید در اولین قدم یک داروی مناسب را پس مشورت با پزشک خود انتخاب کنید. توجه داشته باشید که دقت در این مرحله باعث خواهد شد تا شما بهترین نتیجه را از روند درمانیِ خود به دست آورید. از مهم‌ترین عواملی که در انتخاب بین انواع داروهای ضد افسردگی موثر هستند، می‌توان از این موارد نام برد:
- وضعیت سلامت کلی و بیماری‌های زمینه‌ایِ شما
- داروهای دیگری که مصرف می‌کنید
- هزینه تهیه داروها
- عوارض جانبی
- میزان مصرف و مدت زمان دوره درمان
جمع‌بندی
افسردگی زندگی را به کام شما و عزیزانتان تلخ می‌کند؛ اما شما با طی کردن روند درمانی و مشاوره با روانشناس می‌توانید هرچه زودتر سلامت کامل خود را بازیابی کنید.
فراموش نکنید که شما قبل از هرگونه اقدامی باید ابتدا با پزشک خود مشورت کرده و تنها در صورتی که متخصص مصرف دارو برای درمان افسردگی شما را به عنوان یک گزینه مناسب تشخیص داد، روند انتخاب داروی ضد افسردگی را طی کنید. توجه داشته باشید که انتخاب مناسب‌ترین گزینه روند درمان شما را تسریع خواهد کرد. امیدواریم که با پشت سر گذاشتن موفقیت‌آمیز روند درمان، زندگی شیرینی را در کنار عزیزانتان تجربه کنید. ما در این پست، مقاله علمی drdr.ir درباره انواع داروهای ضد افسردگی را نیز مطالعه کردیم.
نظرات کاربران