0

خوانش پریشی ( Dyslexia ) (علائم , تشخیص , درمان)

خوانش پریشی و درمان آن

تعریف دیسلکسیا

کلمه dyslexia  از واژه یونانی dys به معنای ضعیف یا ناکافی گرفته شده و کلمه lexisبه معنای کلمات یا زبان است . خوانش پریشی یک اختلال یادگیری است که با مشکل در پردازش کلمات به اطلاعات معنادار توصیف می شود . این موضوع در توانایی خواندن انعکاس می یابد .

تشریح

تقریبا یک قرن پس از معرفی اصطلاح خوانش پریشی در یک مجله پزشکی بریتانیایی در  سال 1986 ، تصور براین بود که این اختلال ناشی از مشکل پردازش بینایی است ؛ لذا به منظور بهبود ادراک بصری از انواع مختلف آموزش چشم استفاده شد که همگی ناموفق بودند.

امروزه محققان می دانند که خوانش پریشی مشکلی است که از ناکارآمدی مغزی در تحلیل و پردازش صدای حروف (واج) و ترکیب آن ها با سرعتی که درک و تسلط امکانپذیر باشد نشات می گیرد. بنابراین برجسته ترین علامت خوانش پریشی مشکل در یادگیری خواندن است .

با این وجود ، شاید مبتلایان به این اختلال نقایض زبانی بیشتری داشته باشند که به عنوان مثال می توان از مشکل در درک سریع گفتار ، مشکل پیروی از دستورالعمل های چندبخشی یا پیچیده ، مشکل به خاطرسپاری موضوعات به ترتیب صحیح نام برد .

به دلیل دشواری پردازش صدای حروف ، این افراد به خوبی نمی توانند کلمات را هجی کنند.

زمانی تصور می شد واژگونی حروف (مار به رام ) نشانه خوانش پریشی است اما درسال 2008 محققان دریافتند که اگرچه مبتلایان به این بیماری حروف را برعکس می کنند اما این مشکل برای همه افراد وجود دارد و فقط مختص خوانش پریشان نیست .

اختلالات خواندن رایج ترین نوع اختلال یادگیری است و خوانش پریشی نیز شایع ترین اختلال خواندن محسوب می شود.

بین 15 تا 20 درصد دانش آموزان دبستانی آمریکا مشکلات مداوم قابل ملاحظه ای در یادگیری خواندن ، روان خوانی یا خواندن درک مطلب دارند اما فقط 5 درصد برای کمک های ویژه در خواندن ارجاع می شوند. از این تعداد 75-65 درصد پسر هستند.

خوانش پریشی و اثرات آن
خوانش پریشی و اثرات آن

خوانش پریشی در تمامی نژادها وسطوح درآمدی وجود دارد اما بیشتر کودکان آفریقایی- آمریکایی مبتلا به خوانش پریشانی به اشتباه دچار عقب ماندگی ذهنی خفیف تشخیص داده می شوند.

بسیاری از مبتلایان از هوش متوسط و بالاتر از متوسط برخوردارند و اما پیشرفت تحصیلی و استعداد ایشان تفاوت چشمگیری دارد ؛ هرچند این الزاما نشانه خوانش پریشی نیست . این اختلال با رشد وافزایش سن درمان نمی شود.

اکثر کودکان مبتلا با وجود یادگیری راهکارهای مختلف برای حداقل سازی این اختلال ، در بزرگسالی نیز عملکرد ضعیف تری نسبت به همسالان خود دارند.

علل وعلایم

علت اصلی خوانش پریشی نامشخص است اگرچه تحقیقات انجام شده از ارثی بودن این اختلال حکایت دارند.

محققان با استفاده از اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی عملکردی (fMRI) توانسته اند قسمت هایی از مغز را که در هنگام خواندن افراد مبتلا و سالم فعال می شوند ، ردیابی کنند.

نتیجه گیری کلی ایشان این است که سازماندهی مغز مبتلایان به خوانش پریشی با افراد سالم تفاوت دارد و این تفاوت ساختاری منجر به کاهش تمرکز و توانایی پردازش و آنالیز سمبل نوشتاری صدای حروف به اطلاعات معنادار می شود .

علایم خوانس پریشی
علایم خوانس پریشی

علایم متداول خوانش پریشی عبارتند از :

  • شناسایی حروف یا کلمات واحد
  • تجزیه کلمات به واج
  • ترکیب اصوات با کلمات معنادار با سرعت مناسب
  • درک مطلب
  • خواندن مزمن در پایین تر از سطح کلاس
  • املای صحیح
  • پیروی از دستورالعمل های پیچیده
  • گیج شدن با کلمات متضاد (بالا / پایین ، زود / دیر و غیره)

تشخیص

افراد مشکوک به خوانش پریشی باید مورد ارزیابی دقیق قرار گرفته و تست شنوایی ، بینایی و هوش انجام دهند.

این تست باید تمام زمینه های فرآیند یادگیری نه فقط خواندن را دربرگیرد. ممکن است این ارزیابی توسط  یک متخصص آموزش خواندن ، روانشناس مدرسه ، روانشناسی خصوصی کودک یا متخصص آموزشی انجام شود .

در ایالت متحده مدارس دولتی موظفند کودکان مشکوک به ناتوانی را در مدت زمان 60 روز پس از درخواست والدین یا سرپرست کودک به طور رایگان معاینه کنند. البته والدین یا سرپرست باید درخواست خود را به صورت کتبی ارائه دهد.

تشخیص بیماری با وجود سایر اختلالات موثر بر یادگیری می تواند پیچیده باشد.

مبتلایان اغلب به اختلال نقص توجه – بیش فعالی (ADHD) نیز دچارند.

 ارتباط بین ADHD و اختلال خوانش پریشی به حدی قوی است که برخی متخصصان توصیه می کنند تمام کودکان مبتلا به ADHD برای تشخیص خوانش پریشی معاینه شوند.

سایر اختلالات یادگیری از جمله مشکل در تبدیل افکار به فرم مکتوب (نوشتار پریشی) ، مشکل درک ریاضیات (محاسبه پریشی)و نقص پردازش شنوایی در کودکان مبتلا به خوانش پریشی بایستی در زمان تشخیص تست شود تا به اشتباه مشکل کودک عقب ماندگی ذهنی خفیف تشخیص داده نشود .

درمان

اگر تشخیص کودک خوانش پریشی باشد ، مدارس دولتی موظند برای شناسایی ناتوانی آموزش های  رایگان و مناسب را ارائه دهند.

این اغلب به شکل یک برنامه آموزش فردی (IEP) است و کودک هرروز زمانی را با یک متخصص خواندن سپری می کند.

 به نظر می رسد كودكان در برنامه هایی كه بر تجزیه کلمات به اصوات تاکید می شود عملکرد بهتری دارند.

اگر مدرسه از برنامه مبتنی بر واج آرایی استفاده نکند ، ممکن است والدین بخواهند با پیروی از یک برنامه خصوصی مانند اورتون گیلینگام یا لیندامود – بل که بر آگاهی از حرف- صدا تاکید دارند ، برنامه آموزشی مدرسه را تکمیل کنند.

یک رویکرد چند حسی شامل بینایی ، صدا و لامسه برای برخی از کودکان مفید است.

درمان خوانش پریشی
درمان

پیش آگهی

اینکه فرد مبتلا به خوانش پریشی در زندگی شخصی چه عملکردی دارد به میزان ناتوانی ، وجود سایر معلولیت های یادگیری و موفقیت استراتژی های درمانی بستگی دارد .

بسیاری از افراد مشهور و موفق دچار خوانش پریشی بوده اند .

آن ها اغلب با انتخاب مشاغلی که بر سایر توانمندی ها و نقاط قوت ایشان تاکید دارد، موفق شده اند. پیس آگهی زمانی خوب است که خوانش پریشی به موقع تشخیص داده شود، کودک علاوه بر حمایت خانواده ، دوستان و معلمان از خودپنداره قوی برخوردار باشد و فعالانه در برنامه های اصلاحی شرکت نماید.

سوالات متداول در مورد Dyslexia

آیا می توانم فرزندم را از نظر خوانش پریشی در منزل تست کنم ؟

 تشخیص دقیق فقط با ارزیابی بالینی قابل انجام است و این خودآزمایی صرفا برای مصارف شخصی است .
تست رایگان علایم خوانش پریشی براساس معیارهای مرکز ملی کودکان معلول طراحی شده است.  

چه رنگ هایی برای خوانش پریشی بد است ؟

از متن تیره در پس زمینه روشن (نه سفید) استفاده کنید.
از رنگ های سبز و قرمز/ صورتی اجتناب نمایید چون این رنگ ها برای مبتلایان به کوررنگی به خوبی قابل تشخیص نیستند.
برای کاغذ ، رایانه و وسایل دیداری مانند تخته وایت برد از رنگ های دیگری استفاده کنید.

چگونگی درمان خوانش پریشی

یچ روش شناخته شده ای برای اصلاح ناهنجاری زمینه ای مغز که باعث خوانش پریشی می شود وجود ندارد .این مشکل مادام العمر با شماست .

مبتلایان به خوانش پریشانی در هنگام خواندن چه می بینند ؟

بیشتر مردم فکر می کنند خوانش پریشی باعث می شود فرد حروف و اعداد را برعکس کند یا کلمات را از عقب به جلو ببیند.

بخوانید  تمام آنچه باید در مورد بیماری های مقاربتی بدانید

نظرات کاربران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *